ਇੰਡੀਅਨ ਕੰਪਿਊਟਰ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਰਿਸਪਾਂਸ ਟੀਮ (CERT-In) ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਡਿਜੀਟਲ ਤੋਂ ਕੁਆਂਟਮ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਦੇ ਕੰਢੇ ‘ਤੇ ਖੜ੍ਹੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਾਈਬਰ ਏਜੰਸੀ ਦੁਆਰਾ ਗਲੋਬਲ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਫਰਮ SISA ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਸੰਕਲਿਤ ਡੇਟਾ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਆਂਟਮ ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ ਹੁਣ ਇੱਕ ਭਵਿੱਖਮੁਖੀ ਵਿਚਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਬਲਕਿ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਲਈ ਡੂੰਘੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਉੱਭਰ ਰਹੀ ਹਕੀਕਤ ਹੈ।
‘ਟ੍ਰਾਂਜ਼ੀਸ਼ਨਿੰਗ ਟੂ ਕੁਆਂਟਮ ਸਾਈਬਰ ਰੈਡੀਨੇਸ’ ਸਿਰਲੇਖ ਵਾਲੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੁਆਂਟਮ ਕੰਪਿਊਟਰ, ਜੋ ਕਿ ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਜ਼ਮ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਹੁਣ ਖੋਜ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਅਸਲ-ਸੰਸਾਰ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗਲੋਬਲ ਤਕਨੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਹੁਤ ਤਰੱਕੀ ਕਰ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਦਸੰਬਰ 2024 ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਗੂਗਲ ਦੀ ਵਿਲੋ ਚਿੱਪ ਨੇ 105 ਕਿਊਬਿਟ ਦੇ ਨਾਲ ਗਲਤੀ ਸੁਧਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਾਫਟ ਨੇ ਫਰਵਰੀ 2025 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਮੇਜੋਰਾਨਾ-1 ਪ੍ਰੋਸੈਸਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇੱਕ ਮਿਲੀਅਨ ਕਿਊਬਿਟ ਤੱਕ ਫੈਲਾਉਣਾ ਹੈ। IBM ਦਾ ਟੀਚਾ 2029 ਤੱਕ ਫਾਲਟ-ਟਹਿਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਿਸਟਮ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਆਂਟਿਨਮ ਨੇ ਰਿਕਾਰਡ-ਤੋੜ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਵਾਲਾ 56-ਕਿਊਬਿਟ ਟ੍ਰੈਪਡ-ਆਇਨ ਕੁਆਂਟਮ ਕੰਪਿਊਟਰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨੋਕੀਆ ਕੁਆਂਟਮ ਨੈੱਟਵਰਕਿੰਗ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਆਈ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ 2025 ਨੂੰ ਕੁਆਂਟਮ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਾਲ ਵਜੋਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਈਚਾਰਾ ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੁਆਂਟਮ ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਿਸਟਮ ਸੌਫਟਵੇਅਰ ਤੱਕ।
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੁਆਂਟਮ ਕੰਪਿਊਟਿੰਗ ਦੀਆਂ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਗੰਭੀਰ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਜੋਖਮਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕੁਆਂਟਮ ਕੰਪਿਊਟਰ ਅੱਜ ਦੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮੌਜੂਦਾ ਐਨਕ੍ਰਿਪਸ਼ਨ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਤੋੜ ਸਕਦੇ ਹਨ। RSA ਵਰਗੇ ਐਨਕ੍ਰਿਪਸ਼ਨ ਐਲਗੋਰਿਦਮ, ਜੋ ਕਿ ਵਿੱਤੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ, ਮੈਸੇਜਿੰਗ ਐਪਸ, ਡਿਜੀਟਲ ਦਸਤਖਤਾਂ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਬਲਾਕਚੈਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਤੋੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਡੇਟਾ ਉਲੰਘਣਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਮੌਜੂਦਾ ਕ੍ਰਿਪਟੋਗ੍ਰਾਫਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਪੋਸਟ-ਕੁਆਂਟਮ ਕ੍ਰਿਪਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੀ ਲੋੜ ਪਵੇਗੀ, ਇਹ ਅੰਨ੍ਹੇ ਧੱਬੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।