ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਏਅਰਲਾਈਨ ਇੰਡੀਗੋ ਦੀਆਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਉਡਾਣਾਂ ਰੱਦ ਹੋਣ ਨਾਲ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਸੰਕਟ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਉੱਥਲ-ਪੁੱਥਲ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ 25 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਨੌਂ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ ਬੰਦ ਵੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਸੰਕਟ ਉਦੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਏਅਰਲਾਈਨ ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਜਨਰਲ ਆਫ਼ ਸਿਵਲ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਢੁਕਵੇਂ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਵਧਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਸਿਵਲ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਮੰਤਰੀ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਨਾਇਡੂ ਨੇ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਠੀਕ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਸੰਕਟ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੰਡੀਗੋ ਵਲੋਂ 5,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਡਾਣਾਂ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇੰਡੀਗੋ ਕੋਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਏਅਰਲਾਈਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦਾ 65 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਉਡਾਣਾਂ ਰੱਦ ਹੋਣ ਨਾਲ ਇੰਡੀਗੋ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਵਿੱਤੀ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇੰਡੀਗੋ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕਿਫਾਇਤੀ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਤੇ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਉਡਾਣਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨਿਯਮਾਂ ਨੇ ਇੰਡੀਗੋ ‘ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਭਾਰਤੀ ਏਅਰਲਾਈਨ ਇੰਨੀਆਂ ਉੱਚਾਈਆਂ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਚਾਨਕ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ 25 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਨੌਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ ਵਿੱਤੀ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਘਰੇਲੂ ਹਵਾਈ ਬਾਜ਼ਾਰ ਨਿੱਜੀ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ ਲਈ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ। ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਏਅਰਲਾਈਨ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਹਾਰਾ ਇੰਡੀਆ ਪਰਿਵਾਰ ਸਮੂਹ ਸੀ। ਏਅਰਲਾਈਨ ਨੇ ਦੋ ਬੋਇੰਗ 737-200 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। 2000 ਵਿੱਚ ਸਹਾਰਾ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਨੂੰ ਏਅਰ ਸਹਾਰਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਏਅਰ ਸਹਾਰਾ ਲਿਮਟਿਡ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਿੱਜੀ ਏਅਰਲਾਈਨ ਸੀ ਜਿਸਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਸਹਾਰਾ ਇੰਡੀਆ ਪਰਿਵਾਰ ਸਮੂਹ ਸੀ। ਇਸਨੇ 115 ਘਰੇਲੂ ਉਡਾਣਾਂ ਚਲਾਈਆਂ। ਇਸਨੂੰ 2003 ਵਿੱਚ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। 2004 ਵਿੱਚ ਇਹ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ। ਇੱਕ ਪੂਰੇ-ਸੇਵਾ ਮਾਡਲ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਏਅਰਲਾਈਨ ਨੂੰ ਘਾਟਾ ਪੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਨਾਲ ਲਾਗਤਾਂ ਵਧੀਆਂ ਅਤੇ ਵਧਦੀ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ੀ ਨੇ ਟਿਕਟਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਤੇ ਦਬਾਅ ਪਾਇਆ। ਏਅਰ ਡੈੱਕਨ ਵਰਗੇ ਨਵੇਂ ਘੱਟ-ਕੀਮਤ ਵਾਲੇ ਕੈਰੀਅਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਕਿਰਾਏ ‘ਤੇ ਉਡਾਣਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੂਜੀਆਂ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ ‘ਤੇ ਕੀਮਤਾਂ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਦਬਾਅ ਪਿਆ। ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ, ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੇ ਖਰਚੇ ਵਧੇ ਅਤੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦਾ ਮਾਰਜਿਨ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਗਿਆ। 2006 ਤੱਕ ਏਅਰ ਸਹਾਰਾ ਨੂੰ ਘਾਟਾ ਪੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਪ੍ਰੈਲ 2007 ਵਿੱਚ ਜੈੱਟ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਨੇ ਇਸਨੂੰ 1,450 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਏਅਰ ਸਹਾਰਾ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜੈੱਟਲਾਈਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਜੈੱਟਲਾਈਟ ਅਤੇ ਜੈੱਟ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਦੋਵੇਂ ਅਪ੍ਰੈਲ 2019 ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਏਅਰ ਸਹਾਰਾ ਦਾ ਵਜੂਦ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ।
2005 ਵਿੱਚ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਜੀ.ਆਰ. ਗੋਪੀਨਾਥ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹਵਾਈ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨਗੇ। ਉਹ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਬਜਟ ਏਅਰਲਾਈਨ, ਏਅਰ ਡੈੱਕਨ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਹਨ। ਅਗਸਤ 2003 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਏਅਰ ਡੈੱਕਨ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਛੇ 48-ਸੀਟਰ ਟਵਿਨ-ਇੰਜਣ ਫਿਕਸਡ-ਵਿੰਗ ਟਰਬੋਪ੍ਰੌਪ ਜਹਾਜ਼ ਸਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਹੁਬਲੀ ਅਤੇ ਬੰਗਲੌਰ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਉਡਾਣ ਸੀ। 2007 ਤੱਕ ਏਅਰਲਾਈਨ 67 ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆਂ ਤੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 380 ਉਡਾਣਾਂ ਚਲਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਬੇੜਾ 45 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਤੱਕ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ। ਏਅਰਲਾਈਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਸਮੇਂ 2,000 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ 25 ਹਜ਼ਾਰ ਯਾਤਰੀ ਬਜਟ ਉਡਾਣਾਂ ‘ਤੇ ਉਡਾਣ ਭਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਪਰ ਏਅਰ ਡੈੱਕਨ ਨੂੰ ਵਧਦੇ ਘਾਟੇ ਅਤੇ ਵਧਦੇ ਖਰਚਿਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। 2007 ਵਿੱਚ ਕੈਪਟਨ ਗੋਪੀਨਾਥ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਕਿੰਗਫਿਸ਼ਰ ਨੂੰ ਵੇਚ ਦਿੱਤੀ ਜਿਸਦੀ ਮਾਲਕੀ ਸ਼ਰਾਬ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਵਿਜੇ ਮਾਲਿਆ ਦੀ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਕਿੰਗਫਿਸ਼ਰ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੇ ਵੀ ਮਾਲਕ ਸਨ। ਵਿਜੇ ਮਾਲਿਆ ਨੇ ਏਅਰ ਡੈੱਕਨ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਕਿੰਗਫਿਸ਼ਰ ਰੈੱਡ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ।
ਪੈਰਾਮਾਉਂਟ ਏਅਰਵੇਜ਼ 2005 ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਮਦੁਰਾਈ-ਅਧਾਰਤ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਕੰਪਨੀ ਪੈਰਾਮਾਉਂਟ ਗਰੁੱਪ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਚੇਨਈ ਤੋਂ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਏਅਰਲਾਈਨ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਬਿਜ਼ਨਸ ਕਲਾਸ ਯਾਤਰੀਆਂ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਐਂਬਰੇਅਰ 170/190 ਫੈਮਿਲੀ ਸੀਰੀਜ਼ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 2010 ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸਦਾ ਲਾਇਸੈਂਸ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹੋਰ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ ਦੇ ਉਲਟ ਇਹ ਏਅਰਲਾਈਨ ਸਿਰਫ਼ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ਵਾਲੀਆਂ ਉਡਾਣਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਜਹਾਜ਼ ਚਲਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਜਨਰਲ ਆਫ਼ ਸਿਵਲ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਨੇ ਇਸਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਅਰਲਾਈਨ ਲਾਇਸੈਂਸ ਦੀ ਵੈਧਤਾ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਇਆ। ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਰਮਿਟ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਪੰਜ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਬੇੜਾ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਏਅਰਲਾਈਨ ਦਾ ਲਾਇਸੈਂਸ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
2005 ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਵਿਜੇ ਮਾਲਿਆ ਨੇ ਕਿੰਗਫਿਸ਼ਰ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਏਅਰਲਾਈਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਹਵਾਈ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। 2008 ਵਿੱਚ ਇਸਨੇ ਬੰਗਲੌਰ ਤੋਂ ਲੰਡਨ ਤੱਕ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਉਡਾਣ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਆਪਣੇ ਬੇੜੇ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਜਹਾਜ਼ ਜੋੜਨ ਲਈ ਇਸਨੇ 2007 ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਦੀ ਏਅਰਲਾਈਨ ਏਅਰ ਡੈਕਨ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਭਾਰਤੀ ਏਅਰਲਾਈਨ ਇੰਡਸਟਰੀ ਬਹੁਤ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਾਲੀ ਸੀ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿੰਗਫਿਸ਼ਰ ਨੇ ਦਰਜਨਾਂ ਜਹਾਜ਼ ਲੀਜ਼ ‘ਤੇ ਲਏ ਜਾਂ ਖਰੀਦੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਲੀਜ਼ ਲਾਗਤ 900-1,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। ਉੱਚ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਟਰਬਾਈਨ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵੀ ਏਅਰਲਾਈਨ ‘ਤੇ ਭਾਰੀ ਪਈਆਂ।
ਕਿੰਗਫਿਸ਼ਰ ਨੇ 2009 ਵਿੱਚ ਵਿੱਤੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 2011 ਵਿੱਚ ਸੰਕਟ ਹੋਰ ਵੀ ਵਿਗੜ ਗਿਆ। 2012 ਤੱਕ ਕਿੰਗਫਿਸ਼ਰ ਦਾ ਬੇੜਾ ਸੁੰਗੜ ਗਿਆ ਅਤੇ ਭੁਗਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਹੜਤਾਲ ਹੋ ਗਈ। ਚੈੱਕ ਬਾਊਂਸ ਹੋਣ ਕਾਰਣ ਗੈਰ-ਜ਼ਮਾਨਤੀ ਵਾਰੰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਤੇ ਆਈਡੀਬੀਆਈ ਬੈਂਕ ਨੂੰ 950 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕਰਜ਼ੇ ਨੇ ਸੀਬੀਆਈ ਨੂੰ ਤਸਵੀਰ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ। ਕਈ ਸੰਚਾਲਨ ਗਲਤੀਆਂ, ਵਧਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਦਬਾਅ ਕਾਰਣ ਕਿੰਗਫਿਸ਼ਰ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ 2012 ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ।
1992 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਨਿੱਜੀ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ ਲਈ ਹਵਾਈ ਰੂਟ ਖੋਲ੍ਹਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਇਸ ਸਾਲ ਨਰੇਸ਼ ਗੋਇਲ ਨੇ ਜੈੱਟ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਟ੍ਰੈਵਲ ਏਜੰਟ ਸੀ। ਜੈੱਟ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਨੇ 1993 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਏਅਰ-ਟੈਕਸੀ ਆਪਰੇਟਰ ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਏਅਰਲਾਈਨ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਏਅਰਲਾਈਨ ਵਜੋਂ ਉਭਰੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸਰਕਾਰੀ ਮਾਲਕੀ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਬਦਬਾ ਰੱਖਦੀਆਂ ਸਨ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਉਡਾਣਾਂ 2004 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਏਅਰਲਾਈਨ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧ ਗਈਆਂ ਜਦੋਂ ਇਸਨੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੂਰਾ-ਸੇਵਾ ਮਾਡਲ ਬਣਾਈ ਰੱਖਿਆ ਜਿੱਥੇ ਕਿਫਾਇਤੀ ਉਡਾਣਾਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਪਲਬਧ ਸਨ। ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਖਾਣਾ, ਸੰਚਾਲਨ ਲਾਗਤਾਂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਉਡਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧੇ ਨੇ ਏਅਰਲਾਈਨ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਦਬਾਅ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ। ਇੰਡੀਗੋ ਅਤੇ ਸਪਾਈਸਜੈੱਟ ਦੀਆਂ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ਵਾਲੀਆਂ ਉਡਾਣਾਂ ਨੇ ਇਸਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤਾ। ਜੈੱਟ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਨੇ 2007 ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਲੀਆ ਹੋਈ ਏਅਰ ਸਹਾਰਾ ਨੂੰ 1,450 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਅਸਫਲ ਰਹੀ। ਅਪ੍ਰੈਲ 2019 ਤੱਕ ਏਅਰਲਾਈਨ ਕੋਲ ਨਕਦੀ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। 17 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਜੈੱਟ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਨੇ ਆਪਣੀ ਆਖਰੀ ਉਡਾਣ ਚਲਾਈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਤੇਲ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਣ ਕੰਮ ਬੰਦ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਟਰੂਜੈੱਟ ਜਿਸਨੇ ਜੁਲਾਈ 2015 ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਕੋਲ ਸੱਤ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਬੇੜਾ ਸੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਖੇਤਰੀ ਏਅਰਲਾਈਨ ਸੀ। ਇਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸਥਿਤ ਹਵਾਬਾਜ਼ੀ ਸਮੂਹ ਟਰਬੋ ਮੇਘਾ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਟਿਡ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਏਅਰਲਾਈਨ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਟੀਅਰ-2 ਅਤੇ ਟੀਅਰ-3 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਹਵਾਈ ਸੰਪਰਕ ਨਾਲ ਜੋੜਨਾ ਸੀ। 2016 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਬਸਿਡੀਆਂ, ਟੈਕਸ ਛੋਟਾਂ ਅਤੇ ਘਟੇ ਹੋਏ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੇ ਖਰਚਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਖੇਤਰੀ ਹਵਾਈ ਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਡਾਨ (ਉਡੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕ) ਯੋਜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਟਰੂਜੈੱਟ ਨੂੰ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੇਤਰੀ ਉਡਾਣਾਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਜਿਸ ਕਾਰਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੰਦ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਘੱਟ ਯਾਤਰੀ ਮੰਗ, ਛੋਟੇ ਰੂਟਾਂ ਅਤੇ ਉੱਚ ਸਥਿਰ ਲਾਗਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਲੀਜ਼ਿੰਗ, ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਅਤੇ ਤੇਲ ਦੇ ਕਾਰਣ ਹੈ। ਏਅਰਲਾਈਨ ਉਡਾਣ ਸਬਸਿਡੀਆਂ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰੀ ਫੰਡਿੰਗ ਕਾਰਣ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਵਿੱਤੀ ਸੰਕਟ ਦੇ ਕਾਰਣ ਇਸਨੂੰ ਘਾਟੇ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਉਡਾਣਾਂ ਰੋਕੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ ਜਿਸਨੇ ਇਸਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤਾ।
ਗੋਫਸਟ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਨੇ 2005 ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਗੋ ਅਤੇ ਸਪਾਈਸਜੈੱਟ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਜਨਵਰੀ 2025 ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਲਾਅ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਨੇ ਬਜਟ ਏਅਰਲਾਈਨ ਗੋਫਸਟ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਸੀ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਵੇਚਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕਰਜ਼ੇ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਿੱਤੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਣ ਏਅਰਲਾਈਨ ਨੇ ਮਈ 2023 ਵਿੱਚ ਸਵੈ-ਇੱਛਤ ਦੀਵਾਲੀਆਪਨ ਹੱਲ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦਿੱਤੀ। ਘੋਾਂਿਰਸਟ ਨੂੰ 3 ਮਈ 2023 ਤੋਂ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਕੰਪਨੀ ਨੇ 2005-06 ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਤੋਂ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਲਈ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਉਡਾਣ ਨਾਲ ਘਰੇਲੂ ਸੰਚਾਲਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਉਡਾਣਾਂ 2018-19 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ। “ਇੰਜਣ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ” ਕਾਰਣ ਉਡਾਣਾਂ ਰੱਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫੱ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ।
ਵਿਸਤਾਰਾ ਏਅਰਲਾਈਨ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2015 ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਰਲੇਵੇਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਏਅਰਲਾਈਨ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ-ਸੇਵਾ ਵਾਲੀਆਂ ਏਅਰਲਾਈਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਕੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗੀ। ਵਿਸਤਾਰਾ ਨੂੰ ਟਾਟਾ ਸਮੂਹ ਅਤੇ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸਾਂਝੇ ਉੱਦਮ ਵਜੋਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਮਈ 2024 ਵਿੱਚ ਏਅਰਲਾਈਨ ਨੂੰ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਣ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਡਾਣਾਂ ਰੱਦ ਕਰਨੀਆਂ ਪਈਆਂ। ਇਸਨੇ ਆਪਣੀ ਆਖਰੀ ਉਡਾਣ 11 ਨਵੰਬਰ 2024 ਨੂੰ ਭਰੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਦਾ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਨਾਲ ਰਲੇਵਾਂ ਹੋ ਗਿਆ।
ਪਹਿਲਾਂ ਏਅੲ ਏਸ਼ੀਆ ਇੰਡੀਆ ਵਜੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਏਆਈਐਕਸ ਕਨੈਕਟ ਦਾ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਵਿੱਚ ਰਲੇਵਾਂ ਹੋ ਗਿਆ। 2024 ਤੋਂ ਏਆਈਐਕਸ ਕਨੈਕਟ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।