ਹੁਣ ਚੰਦ ਉਪਰ ਪੌਦੇ ਉਗਾਏ ਜਾ ਸਕਣਗੇ !

ਜਰਨਲ ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ ਬਾਇਓਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਖੋਜ, ਅੰਨਾ-ਲੀਜ਼ਾ ਪੌਲ ਅਤੇ ਰਾਬਰਟ ਫੇਰੇਲ ਦੁਆਰਾ ਸਟੀਫਨ ਅਲਾਰਡੋ ਦੇ ਨਾਲ ਸਹਿ-ਲੇਖਕ ਹਨ।  ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਸਫਲਤਾ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।  ਕੁਝ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਦਿਨ ਰਹਿਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਲਾਦ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਸੰਭਵ ਹੈ।  ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਪਾਣੀ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਹੁਣ ਕੁਝ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਵੀ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣੇ ਪੈਣਗੇ।

ਇਹ ਖੋਜ ਇਸ ਲਈ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਨਸਾਨ ਦੁਬਾਰਾ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਜਾਣ ਲਈ ਉਤਾਵਲੇ ਹਨ।  ਤੁਰੰਤ ਵਾਪਸ ਪਰਤਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕੁਝ ਦਿਨ ਉਥੇ ਰੁਕਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।  ਜੇਕਰ ਸਭ ਕੁਝ ਠੀਕ-ਠਾਕ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭੜਕਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਸੂਰਜੀ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੋਵੇਗਾ।  ਸੱਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।  ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ, ਜਾਪਾਨ, ਰੂਸ, ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ, ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।  ਨਾਸਾ ਦਾ 93 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਆਰਟੈਮਿਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਇਸ ਸਾਲ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਲਾਂਚ ਦੇ ਨਾਲ ਕਵਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਮਨੁੱਖ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਫਿਰ ਤੋਂ ਸੈਰ ਕਰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣਗੇ।  ਜੇਕਰ ਸਭ ਕੁਝ ਠੀਕ ਰਿਹਾ, ਤਾਂ ਅਗਲਾ ਸਾਲ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਖੋਜ ਦਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਯੁੱਗ ਹੋਵੇਗਾ।  ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਦਿਖਾਏ ਗਏ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਗਿਆਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਿਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਵਪਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਿਸ਼ਾ ਵੀ ਹੈ।  ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਪੈਸਾ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇੱਛਾਵਾਂ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।  ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਹਨ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਕਦਮ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।  ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕੰਪਨੀਆਂ ਪੁਲਾੜ ਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਜਾਣਾ ਆਸਾਨ ਅਤੇ ਕਿਫ਼ਾਇਤੀ ਹੋ ਜਾਵੇ।  ਰੂਸ ਕੋਲ ਚੰਦਰਮਾ ਲਈ ਵੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਹਨ, ਪਰ ਕੀ ਉਹ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰ ਸਕੇਗਾ?  ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ‘ਤੇ ਪੂਰਾ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।  ਪਿਛਲਾ ਮਿਸ਼ਨ ਆਖਰੀ ਸਮੇਂ ਚੰਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਅਸਫਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।  ਅਗਲੀ ਮੁਹਿੰਮ ਭਾਵੇਂ 1 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਵੀ ਇਹ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਉਸ ਨੂੰ ਕਾਮਯਾਬ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।  ਹੁਣ ਗਲਤੀ ਲਈ ਕੋਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।  ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਲੈਂਡਰ ਅਤੇ ਰੋਵਰ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਉਤਾਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਤਦ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਕਦਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।