ਜਦੋਂ ਵੀ ਗਰਮੀ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਤਾਂ ਏਸੀ ਰਿਮੋਟ ਚੁੱਕ ਕੇ ਤਾਪਮਾਨ 18-20 ਡਿਗਰੀ ‘ਤੇ ਸੈੱਟ ਕਰਨਾ ਆਮ ਗੱਲ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤਾਪਮਾਨ ਸੀਮਾ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਏਸੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਅਨੁਸਾਰ ਬਹੁਤ ਠੰਡਾ ਜਾਂ ਗਰਮ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।
ਕੇਂਦਰੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਮਨੋਹਰ ਲਾਲ ਖੱਟਰ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਏਸੀ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਅਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਾਪਮਾਨ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰਾਂ ਨੂੰ 20 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਠੰਢਾ ਅਤੇ 28 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਗਰਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਬਚਤ ਹੋਵੇਗੀ ਬਲਕਿ ਵਾਤਾਵਰਣ ਲਈ ਵੀ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋਵੇਗਾ।
ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨ ਉਪਭੋਗਤਾ ਹੁਣ ਉਹ ‘ਸੁਪਰ ਕੂਲ’ ਮੋਡ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਠੰਡੀ ਹਵਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਬਟਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਣਗੇ। 20 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਵਿਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਹੁਣ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰਾਂ ਦਾ ਰਿਮੋਟ ਥੋੜ੍ਹਾ ‘ਸਧਾਰਨ’ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਊਰਜਾ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਬਿਊਰੋ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰਾਂ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਸਿਰਫ਼ 1 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਬਿਜਲੀ ਬਿੱਲ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 6% ਦੀ ਬਚਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ 20-21 ਡਿਗਰੀ ‘ਤੇ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਦਰਸ਼ ਤਾਪਮਾਨ 24-25 ਡਿਗਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਹੋਰ ਲੋਕ 24 ਡਿਗਰੀ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਸਾਲਾਨਾ 20 ਬਿਲੀਅਨ ਯੂਨਿਟ ਤੱਕ ਬਿਜਲੀ ਬਚਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਲਗਭਗ 10,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ।
ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ ‘ਤੇ ਏਸੀ ਚਲਾਉਣ ਨਾਲ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਇੰਨਾ ਠੰਡਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗਰਮ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਊਰਜਾ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਖੋਜ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ 25 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ – ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਅਤੇ ਨਮੀ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅੱਧੇ ਲੋਕ ਵੀ ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ 10 ਅਰਬ ਯੂਨਿਟ ਬਿਜਲੀ ਬਚਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 8.2 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ‘ਤੇ ਵੀ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਵੇਗਾ।
ਹੁਣ ਇਹ ਦੇਖਣਾ ਦਿਲਚਸਪ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਲੋਕ ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਨਵੇਂ ਮਾਡਲ ਦੇ ਏਅਰ ਕੰਡੀਸ਼ਨ ਰਿਮੋਟ ਤੋਂ 18-19 ਡਿਗਰੀ ਵਰਗੇ ਵਿਕਲਪ ਹਟਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਸਿਰਫ 20-28 ਡਿਗਰੀ ਦੀ ਰੇਂਜ ਹੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗੀ।