ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਸਥਿਤੀ ਹੁਣ ਸਿੱਧੇ ਯੁੱਧ ਵੱਲ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਰਾਨ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਉਪਰ ਜਵਾਬੀ ਹਮਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਈਰਾਨ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਦੇਰ ਰਾਤ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵੱਲ ਸੈਂਕੜੇ ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਡਰੋਨ ਦਾਗੇ। ਇਹ ਤਹਿਰਾਨ ਵੱਲੋਂ ‘ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਟਰੂ ਪ੍ਰੋਮਿਸ 3’ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਰੈਵੋਲਿਊਸ਼ਨਰੀ ਗਾਰਡਜ਼ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿੱਚ ਦਰਜਨਾਂ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਿਆਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਈਰਾਨੀ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 150 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦਾਗੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਹਮਲਾ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵੱਲੋਂ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਵਾਈ ਹਮਲਿਆਂ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਫੌਜੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਸਲਾਮਿਕ ਰੈਵੋਲਿਊਸ਼ਨਰੀ ਗਾਰਡ ਕੋਰ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, “ਇਸਲਾਮਿਕ ਰਿਪਬਲਿਕ ਆਫ਼ ਈਰਾਨ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ‘ਤੇ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵਹਿਸ਼ੀ, ਅੱਤਵਾਦੀ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਾਲੇ ਜ਼ਾਇਓਨਿਸਟ ਸ਼ਾਸਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਮਲੇ ਅਤੇ ਅਪਰਾਧਿਕ ਹਮਲੇ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮਿਕ ਰੈਵੋਲਿਊਸ਼ਨਰੀ ਗਾਰਡ ਕੋਰ ਨੇ ਈਰਾਨ ਦੀ ਰੱਖਿਆਤਮਕ ਅਤੇ ਹਮਲਾਵਰ ਸ਼ਾਖਾ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਅਤੇ ਸਟੀਕ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਕਮਾਂਡਰ-ਇਨ-ਚੀਫ਼ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਅਤੇ ਈਰਾਨੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੰਯੁਕਤ ਮੰਗ ਅਤੇ ਸਮਰਥਨ ਨਾਲ, ਇਸਲਾਮਿਕ ਰੈਵੋਲਿਊਸ਼ਨਰੀ ਗਾਰਡ ਕੋਰ ਨੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਾਇਓਨਿਸਟ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਫੌਜੀ ਕੇਂਦਰਾਂ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆਂ ਸਮੇਤ ਦਰਜਨਾਂ ਟੀਚਿਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ‘ਟਰੂ ਪ੍ਰੋਮਿਸ 3’ ਚਲਾਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਈਦ ਅਲ-ਗ਼ਦੀਰ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ‘ਓ ਅਲੀ ਇਬਨ ਅਬੀ ਤਾਲਿਬ’ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਅਰਦਾਸ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਹੋਰ ਵੇਰਵੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ।”
ਈਰਾਨ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ ਮੇਜਰ ਜਨਰਲ ਮੁਹੰਮਦ ਬਾਘੇਰੀ, ਆਈਆਰਜੀਸੀ ਮੁਖੀ ਮੇਜਰ ਜਨਰਲ ਹੁਸੈਨ ਸਲਾਮੀ ਅਤੇ ਆਈਆਰਜੀਸੀ ਏਅਰੋਸਪੇਸ ਕਮਾਂਡਰ ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਜਨਰਲ ਅਮੀਰ ਅਲੀ ਹਾਜੀਜ਼ਾਦੇਹ ਸਮੇਤ ਕਈ ਸੀਨੀਅਰ ਈਰਾਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦਾ ਬਦਲਾ ਸੀ। ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਸਮੇਤ ਕਈ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਵੀ ਮੌਤ ਹੋਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ।
ਈਰਾਨ ਦੁਆਰਾ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਫੌਜ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, “ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਆਈਡੀਐਫ ਨੇ ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵੱਲ ਦਾਗੀਆਂ ਗਈਆਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ। ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਧਮਕੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਜਗ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਨੋਟਿਸ ਤੱਕ ਉੱਥੇ ਰਹਿਣ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਜਗ੍ਹਾ ਛੱਡੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹੋਮ ਫਰੰਟ ਕਮਾਂਡ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖੋ।”
ਇਸ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ 13 ਜੂਨ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੇ ਈਰਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਤਹਿਰਾਨ, ਤਬਰੀਜ਼ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰਣਨੀਤਕ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪਲਾਂਟ, ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਨਿਰਮਾਣ ਇਕਾਈਆਂ, ਰੱਖਿਆ ਸਥਾਪਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਕਮਾਂਡ ਕੇਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਈਰਾਨ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮੀਡੀਆ ਅਨੁਸਾਰ ਹੁਣ ਤੱਕ 104 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਹਨ।
ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਮਲਾ ਬਹੁਤ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ “ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਰਾਈਜ਼ਿੰਗ ਲਾਇਨ” ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬੈਂਜਾਮਿਨ ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਨੇ ਖੁਦ ਇਸਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਮੀਡੀਆ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ 20 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀਨੀਅਰ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਆਈਆਰਜੀਸੀ ਏਅਰੋਸਪੇਸ ਫੋਰਸ ਕਮਾਂਡਰ ਅਮੀਰ ਅਲੀ ਹਾਜੀਜ਼ਾਦੇਹ ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਨਾਲ ਏਕਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਤਹਿਰਾਨ ‘ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਈਰਾਨ ਨੇ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਈਰਾਨੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੂਟਨੀਤੀ ਕੋਈ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਦੱਸਿਆ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਇਸ ਹਮਲੇ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ਇਹ ਹਮਲੇ ਈਰਾਨ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਭੜਕਾਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇੱਕ ਧਮਾਕੇ ਜਾਂ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਰੇਡੀਓਐਕਟਿਵ ਲੀਕ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਆਫ਼ਤ ਦੇ ਜੋਖਮ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹਨ।
ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸਮਝੌਤਾ ਵੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੁਆਰਾ ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚਕਾਰ ਛੇਵੇਂ ਦੌਰ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਈ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਮਸਕਟ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਸੀ। ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸਮਝੌਤੇ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ 60 ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਅਲਟੀਮੇਟਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਇਸਦਾ ਪਾਲਣ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਅੱਜ 61ਵਾਂ ਦਿਨ ਹੈ। ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਉੱਥੇ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇ। ਹੁਣ ਸ਼ਾਇਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਦੂਜਾ ਮੌਕਾ ਹੈ।” ਟਰੰਪ ਨੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਮੇਜ਼ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਈਰਾਨ ਕੋਲ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ। ਮੈਂ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਨ ਦੇ ਕਈ ਮੌਕੇ ਦਿੱਤੇ। ਮੈਂ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਅਤੇ ਘਾਤਕ ਫੌਜੀ ਉਪਕਰਣ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਕੋਲ ਇਸਦਾ ਵੱਡਾ ਭੰਡਾਰ ਹੈ। ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਹੋਰ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਹ (ਇਜ਼ਰਾਈਲ) ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਵਰਤਣਾ ਹੈ। ਸਥਿਤੀ ਵਿਗੜ ਜਾਵੇਗੀ ਪਰ ਹੋਰ ਖੂਨ-ਖਰਾਬੇ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਨਾ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਿਸਨੂੰ ਕਦੇ ਈਰਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਉਸਨੂੰ ਬਚਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।”
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਤਾਜ਼ਾ ਹਮਲਿਆਂ ‘ਤੇ ਡੂੰਘੀ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੰਜਮ ਵਰਤਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।