Poetry Geet Gazal

ਪ੍ਰੋ: ਨਵ ਸੰਗੀਤ ਸਿੰਘ, ਪਟਿਆਲਾ ਇੰਡੀਆ

ਲੇਖਕ: ਪ੍ਰੋ: ਨਵ ਸੰਗੀਤ ਸਿੰਘ, ਪਟਿਆਲਾ ਇੰਡੀਆ

ਪੀਂਘ

ਕੋਈ ਸਮਾਂ ਸੀ ਸਉਣ ਮਹੀਨੇ, ਪੀਂਘਾਂ ਝੂਟਣ ਕੁੜੀਆਂ।
ਹੱਸਣ, ਖੇਡਣ, ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਬੈਠ ਸੁਣਾਵਣ ਜੁੜੀਆਂ।

ਛਾਈ ਘਟਾ ਘਨਘੋਰ ਅਕਾਸ਼ੀਂ, ਪੀਂਘਾਂ ਲੈਣ ਹੁਲਾਰੇ।
ਨਣਦਾਂ, ਭਾਬੀਆਂ ‘ਕੱਠੀਆਂ ਹੋ ਕੇ, ਲੈਂਦੀਆਂ ਖੂਬ ਨਜ਼ਾਰੇ।

ਆਇਆ ਯੁਗ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦਾ ਤੇ, ਪੀਂਘ ਮਨਾਂ ‘ਚੋਂ ਭੁੱਲੀ।
ਵਿਰਸਾ ਵਿੱਸਰਿਆ ਹੁਣ ਫ਼ਿਕਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਕੁੱਲੀ-ਗੁੱਲੀ-ਜੁੱਲੀ।

ਚਰਖੇ, ਤ੍ਰਿੰਞਣ ਗੁੰਮ ਹੋ ਗਏ, ਨਾ ਹੁਣ ਪੀਂਘਾਂ ਪਿੱਪਲੀੰ।
ਬਾਂਦਰ ਕਿੱਲਾ, ਗੁੱਲੀ ਡੰਡਾ, ਕਿਤੇ ਨਾ ਪੈਂਦੀ ਕਿੱਕਲੀ।

ਹੁਣ ਤਾਂ ਡੀਜੇ ਉੱਤੇ ਨਾਰੀ, ਤੇਜ਼-ਤੱਰਾਰੀਂ ਨੱਚੇ।
ਲੱਗਦੈ ਪੱਪਾ ਪੀਂਘ ਪੜ੍ਹਨਗੇ, ਵਿੱਚ ਸਕੂਲੀਂ ਬੱਚੇ।

ਆਓ ਸਾਰੇ ਮਿਲਜੁਲ ਆਪਣਾ, ਵਿਰਸਾ ਮੋੜ ਲਿਆਈਏ।
ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਰਖਵਾਲੀ ਕਰੀਏ, ਪਿੱਪਲੀਂ ਪੀਂਘਾਂ ਪਾਈਏ।

———————00000———————

ਏਕੋ ਹੈ

ਇੱਕੋ ਮਾਲਕ ਹੈ ਸਭਨਾਂ ਦਾ, ਉਹ ਖ਼ਲਕਤ ਦਾ ਵਾਲੀ।
ਫਿਰਨ ਬੂਬਨੇ ਥਾਂ ਥਾਂ ਉੱਤੇ, ਸਭ ਅਕਲਾਂ ਤੋਂ ਖਾਲੀ।

ਓਸ ਖ਼ੁਦਾ ਨੇ ਜੀਵਨ ਦਿੱਤਾ, ਕਦੇ ਨਾ ਮਨੋਂ ਭੁਲਾਉਣਾ।
ਓਹੀ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਰਮਾਂ ਵਿੱਚ, ਕਿੱਥੇ ਜਾਣਾ-ਆਉਣਾ।

ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਓਸ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ, ਕਿੰਨੇ ਨਾਮ ਨੇ ਆਏ।
ਝੋਲੀ ਭਰਦਾ ਸਭਨਾਂ ਦੀ ਜੋ, ਸੱਚੇ ਮਨੋਂ ਧਿਆਏ।

ਰਾਮ, ਖ਼ੁਦਾ, ਅੱਲਾ ਦੇ ਵਾਂਗਰ, ਕੋਈ ਕਹੇ ਗੋਸਾਈਂ।
ਪੂਰਾ ਜੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰੋ, ਉਹ ਮਿਲਦਾ ਚਾਈਂ-ਚਾਈਂ।

ਮਾਨਵ-ਜੀਵਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਬਸ ਕੇਵਲ ਇੱਕੋ ਵਾਰੀ।
ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲ ਕਰੇਂਦਾ, ਆਪੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਮੁਰਾਰੀ।

ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜੇ ਆਏ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਮਿਲਜੁਲ ਸਾਰੇ ਰਹੀਏ।
ਛੱਡੀਏ ਵੈਰ-ਵਿਰੋਧ ਤੇ ਝਗੜੇ, ਕਿਛ ਸੁਣੀੇਏ ਕਿਛ ਕਹੀਏ।

———————00000———————

ਭਰੋਸਾ

ਕੀਹਦੇ ਉੱਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰੀਏ, ਸਭ ਮਤਲਬ ਦੇ ਬੰਦੇ।
ਬਗਲੇ ਵਰਗੇ ਵੇਸ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ, ਕਰਦੇ ਗੋਰਖਧੰਦੇ।

ਖ਼ੁਦਾ ਤੇ ਜੇਕਰ ਕਰੋ ਭਰੋਸਾ, ਕਰੀਏ ਸੱਚੀ ਕਾਰ।
ਫੇਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜਿੱਤ ਹੀ ਹੋਣੀ, ਕਦੇ ਨਾ ਹੋਸੀ ਹਾਰ।

ਇੱਕੋ ‘ਓਹੀ’ ਭਰੋਸੇ ਵਾਲ਼ਾ, ਕਦੇ ਨਾ ਪਿੱਠ ਵਿਖਾਵੇ।
ਰਮਿਆ ਵਿੱਚ ਹੈ ਜ਼ੱਰੇ-ਜ਼ੱਰੇ, ਨਜ਼ਰ ਕਦੇ ਨਾ ਆਵੇ।

ਜੀਹਨੇ ‘ਉਸ’ ਤੇ ਕੀਤਾ ਭਰੋਸਾ, ਉਹ ਭਵਸਾਗਰ ਤਰਦਾ।
ਦੁਖ ਸੁਖ ਨੂੰ ਉਹ ਇੱਕ ਸਮਝਦਾ, ਕਦੇ ਨਾ ਹਉਕੇ ਭਰਦਾ।

ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨੇ ਵੀ ਰਿਸ਼ਤੇ, ਨਹੀਂ ਭਰੋਸੇ ਵਾਲ਼ੇ।
ਅੰਦਰੋਂ ਦਿਲ ਦੇ ਕਾਲ਼ੇ ਨੇ ਸਭ, ਬਾਹਰੋਂ ਭੋਲੇ-ਭਾਲੇ।

ਰੱਖੀਏ ਜੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅੱਲਾ ਤੇ, ਹੋਰਾਂ ਦੀ ਬਾਂਹ ਛੱਡੀਏ।
ਦੁਨੀਆਂਦਾਰ ਤਾਂ ਆਉਂਦੇ-ਜਾਂਦੇ, ਮਨੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢੀਏ।

ਮਹਾਂਪੁਰਖਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ਰਸਤਾ ਬੜਾ ਸੁਖਾਲਾ।
ਕਿਹਾ ਕਿ ਟੇਕ ‘ਇੱਕੋ’ ਤੇ ਰੱਖੀਏ, ਉਹ ਸਾਡਾ ਰਖਵਾਲਾ।

———————00000———————

ਭੈਣੇ ਸਾਵਣ ਆਇਆ

ਪੈ ਗਈਆਂ ਨੇ ਪਿੱਪਲੀਂ ਪੀਂਘਾਂ, ਭੈਣੇ ਸਾਵਣ ਆਇਆ।
ਬਾਗੀਂ ਕੋਇਲਾਂ ਬੋਲਦੀਆਂ ਤੇ, ਮੋਰੀਂ ਰੁਣਝੁਣ ਲਾਇਆ।

ਵੇਖ ਕੇ ਛਾਈ ਕਾਲੀ ਘਟਾ ਨੂੰ, ਰੋਮ-ਰੋਮ ਥੱਰਾਇਆ।
ਬੱਦਲ ਗਰਜੇ, ਬਿਜਲੀ ਲਿਸ਼ਕੇ, ਜਿਸਮ ਸਾਰਾ ਲਰਜ਼ਾਇਆ।

ਲੱਗੀ ਝੜੀ ਸਉਣ ਦੀ ਵੇਖਾਂ, ਦਿਲ ਮੇਰਾ ਘਬਰਾਇਆ।
ਰਿੱਝਣ ਖੀਰਾਂ, ਪੱਕਣ ਪੂੜੇ, ਵਿਰਸੇ ਦਾ ਸਰਮਾਇਆ।

ਵੀਰਾ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਸੰਧਾਰਾ, ਬੂਹਾ ਹੈ ਖੜਕਾਇਆ।
ਵਾਰੀ ਜਾਵਾਂ ਵੀਰੇ ਤੋਂ, ਜਿਸ ਭੈਣ ਦਾ ਮਾਣ ਵਧਾਇਆ।

ਤੀਆਂ ਲੱਗੀਆਂ ਆਲ-ਦੁਆਲੇ, ਮੇਰਾ ਮਨ ਮਹਿਕਾਇਆ।
ਨਣਦਾਂ ਤੇ ਭਰਜਾਈਆਂ ਰਲ਼ ਕੇ, ਕੈਸਾ ਝੁਰਮਟ ਪਾਇਆ।

ਸਉਣ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਕਾਦਰ ਦਾ, ਦਿੱਸੇ ਰੂਪ ਸਵਾਇਆ।
ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂਆਂ ਨੇ, ਇਸ ਮਾਹ ਦਾ ਜੱਸ ਹੈ ਗਾਇਆ।

———————00000———————
ਬੱਦਲਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਕਿਣਮਿਣ ਲਾਈ।
ਜਦ ਮਿੱਤਰਤਾ ਰੂਹ ਵਿੱਚ ਛਾਈ।
ਮਿੱਤਰ ਉਹ ਜੋ ਦੇਵੇ ਨਾ ਧੋਖਾ।
ਮਿੱਤਰਤਾ ਦਾ ਮਾਣ ਹੈ ਚੋਖਾ।
ਔਕੜ ਵਿੱਚੋਂ ਮਿੱਤਰ ਬਚਾਵੇ।
ਹੋਰ ਕੋਈ ਫਿਰ ਕੰਮ ਨਾ ਆਵੇ।
ਸੁਆਰਥ ਵਾਲ਼ੀ ਹੋਏ ਨਾ ਯਾਰੀ।
ਕੀਮਤ ਦੇਣੀ ਪੈਂਦੀ ਭਾਰੀ।
ਚੰਗੇ ਮਿੱਤਰ ਕਿੱਥੇ ਮਿਲਦੇ।
ਜੀਹਨੂੰ ਹਾਲ ਸੁਣਾਵਾਂ ਦਿਲ ਦੇ।
ਜੋ ਮਿੱਤਰਾਂ ਤੇ ਮਾਣ ਕਰੇਂਦੇ।
ਸਾਹੀਂ ਸਾਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈਂਦੇ।
ਦਿਵਸ ਮਿੱਤਰਤਾ ਜਦ ਵੀ ਆਉਂਦਾ।
‘ਨਵ ਸੰਗੀਤ’ ਹੈ ਨਗ਼ਮੇ ਗਾਉਂਦਾ।
———————00000———————

ਪੀਂਘਾਂ

ਕੋਈ ਸਮਾਂ ਸੀ ਸਉਣ ਮਹੀਨੇ, ਪੀਂਘਾਂ ਝੂਟਣ ਕੁੜੀਆਂ।
ਹੱਸਣ, ਖੇਡਣ, ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਬੈਠ ਸੁਣਾਵਣ ਜੁੜੀਆਂ।
ਛਾਈ ਘਟਾ ਘਨਘੋਰ ਅਕਾਸ਼ੀਂ, ਪੀਂਘਾਂ ਲੈਣ ਹੁਲਾਰੇ।
ਨਣਦਾਂ, ਭਾਬੀਆਂ ‘ਕੱਠੀਆਂ ਹੋ ਕੇ, ਲੈਂਦੀਆਂ ਖੂਬ ਨਜ਼ਾਰੇ।
ਆਇਆ ਯੁਗ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦਾ ਤੇ, ਪੀਂਘ ਮਨਾਂ ‘ਚੋਂ ਭੁੱਲੀ।
ਵਿਰਸਾ ਵਿੱਸਰਿਆ ਹੁਣ ਫ਼ਿਕਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਕੁੱਲੀ-ਗੁੱਲੀ-ਜੁੱਲੀ।
ਚਰਖੇ, ਤ੍ਰਿੰਞਣ ਗੁੰਮ ਹੋ ਗਏ, ਨਾ ਹੁਣ ਪੀਂਘਾਂ ਪਿੱਪਲੀੰ।
ਬਾਂਦਰ ਕਿੱਲਾ, ਗੁੱਲੀ ਡੰਡਾ, ਕਿਤੇ ਨਾ ਪੈਂਦੀ ਕਿੱਕਲੀ।
ਹੁਣ ਤਾਂ ਡੀਜੇ ਉੱਤੇ ਨਾਰੀ, ਤੇਜ਼-ਤੱਰਾਰੀਂ ਨੱਚੇ।
ਲੱਗਦੈ ਪੱਪਾ ਪੀਂਘ ਪੜ੍ਹਨਗੇ, ਵਿੱਚ ਸਕੂਲੀਂ ਬੱਚੇ।
ਆਓ ਸਾਰੇ ਮਿਲਜੁਲ ਆਪਣਾ, ਵਿਰਸਾ ਮੋੜ ਲਿਆਈਏ।
ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਰਖਵਾਲੀ ਕਰੀਏ, ਪਿੱਪਲੀਂ ਪੀਂਘਾਂ ਪਾਈਏ।
———————00000———————

ਇਖ਼ਲਾਕ

ਦੇਸ਼ ਮੇਰੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਹੁਣ, ਡਿੱਗ ਚੁੱਕਾ ਇਖ਼ਲਾਕ।
ਬੇਗਾਨੇ ਬੇਗਾਨਿਆਂ ਦੇ ਵੱਲ, ਕਿੱਦਾਂ ਰਹੇ ਨੇ ਝਾਕ।
ਭਾਈ, ਭੈਣਾਂ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ, ਦੇ ਨੇ ਅਪਣੇ ਰਸਤੇ
ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਪਹਿਲਾਂ ਵਰਗਾ ਕਿਧਰੇ, ਮਿਲਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਾਕ।
ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ, ਦੀ ਗੱਲ ਛੱਡੋ ਭਾਈ
ਪਿਓ-ਪੁੱਤਰ ਤੇ ਮਾਂ-ਬੇਟੀ ਦਾ, ਰਿਹਾ ਨਾ ਹਿਰਦਾ ਪਾਕ।
ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਹਾਏ, ਸਾਰੇ ਹੋਏ ਪਰਾਏ
ਪਿਆਰ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਬੁਲਾਉਣਾ ਭੁੱਲੇ, ਕੋਈ ਨਾ ਮਾਰੇ ਹਾਕ।
ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਸਭ ਚੰਗੇ-ਭਲੇ ਨੇ, ਸੋਹਣੀਆਂ ਦਿੱਸਣ ਸ਼ਕਲਾਂ
ਪਰ ਜਦ ਬੋਲ ਨਿਕਲਦੇ ਮੂੰਹੋਂ, ਹਿਰਦਾ ਹੁੰਦਾ ਚਾਕ।
ਸਭ ਦੀ ਰਹਿਣੀ-ਬਹਿਣੀ ਵੱਖਰੀ, ਆਇਆ ਕੌਣ ਜ਼ਮਾਨਾ
ਧਰਮ-ਸਥਾਨੀਂ ਰੁਲ਼ਦੀਆਂ ਪੱਗਾਂ, ਸੁਣਦਾ ਨਾ ਗੁਰ-ਵਾਕ।
ਰਿਸ਼ਵਤਖੋਰੀ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦਾ, ਹਰ ਥਾਂ ਸ਼ੋਰ ਸੁਣੀਂਦਾ
ਔਰਤ ਦੀ ਪੱਤ ਲੁੱਟਣ ਵਾਲ਼ੇ, ਰੁਲ਼ਦੇ ਵੇਖੇ ਖ਼ਾਕ।
ਸਭ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸਭ ਕੁਝ ਜਾਣੇ, ਛਲ ਕਰਦੀ ਹੈ ਦੁਨੀਆਂ
ਚੋਰੀ-ਠੱਗੀ ਕਰਦੇ ਲੋਕੀਂ, ਬਣ ਕੇ ਬਹਿਣ ਚਲਾਕ।
ਦੋ ਬੇੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੈਰ ਜੋ ਰੱਖਣ, ਮੈਂ ਹਨ ਡੁੱਬਦੇ ਵੇਖੇ
ਪੁਜਦੇ ਨਾ ਉਹ ਕਿਸੇ ਕਿਨਾਰੇ, ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਤੈਰਾਕ।
ਬੁਰੇ ਚਰਿੱਤਰ ਵਾਲ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਫਿਰ, ਰੱਬ ਹੀ ਕਰਦਾ ਸਿੱਧਾ
ਉਹਦੀ ਲਾਠੀ ਵੱਜਦੀ ਹੈ ਜਦ, ਮੂਲ ਨਾ ਕਰੇ ਖੜਾਕ।
———————00000———————
ਕਿਰਤ ਦਾ ਵੇਖੋ ਕਿਹਾ ਦਸਤੂਰ ਹੈ।
ਕਿਰਤੀ ਬੰਦਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਜਬੂਰ ਹੈ।
ਕਿਰਤ ਕਰਦਾ ਹੰਭ ਗਿਆ ਹੈ ਜਾਪਦਾ
ਥੱਕ ਕੇ ਉਹ ਹੋ ਗਿਆ ਹੁਣ ਚੂਰ ਹੈ।
ਕਿਰਤ ਕਰਦੇ ਨੂੰ ਨਾ ਕੋਈ ਪੁੱਛਦਾ
ਵਿਹਲਾ ਨੇਤਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।
ਕਿਰਤੀ ਭਾਈ ਲਾਲੋ ਨੂੰ ਵੇਖੋ ਜ਼ਰਾ
ਚਮਕਦਾ ਹੈ ਨਾਮ ਵਾਂਗਰ ਨੂਰ ਹੈ।
ਅੱਜ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਕੱਲ੍ਹ ਸੁਣਸੀ ਰੱਬ ਵੀ
ਕਿਰਤ ਨੂੰ ਪੈਣਾ ਤਾਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਬੂਰ ਹੈ।
ਲੋਭੀ ਬੰਦੇ ਦੀ ਕਦੇ ਭੁੱਖ ਨਾ ਮਿਟੇ
ਕਿਰਤੀ ਹੈ ਜੋ ਸਬਰ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੈ।
ਮਹਿਕਦਾ ਮੁੜ੍ਹਕਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਿਰਤ ਦਾ
ਮਲਿਕ ਭਾਗੋ ਗੰਦਗੀ ਦਾ ਸੂਰ ਹੈ।
ਕਿਰਤ ਦਾ ਰੁਤਬਾ ਪੂਜਾ ਦੇ ਵਾਂਗਰਾਂ
ਰੱਬ ਦਾ ਘਰ ਵਿਹਲੜਾਂ ਲਈ ਦੂਰ ਹੈ।
ਨਾਲ ਦੇਰੀ ਦੇ ਹੀ ਕਿਰਤੀ ਨੂੰ ਭਾਵੇਂ
ਫ਼ਲ ਤਾਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਮਿਲਣਾ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈ।
———————00000———————

ਬਾਦਸ਼ਾਹ

ਕਿਸੇ ਦੇ ਅੱਗੇ ਹੱਥ ਨਾ ਅੱਡਦੇ।
ਬਸ ਇੱਕ ਸੱਚੇ ਰੱਬ ਤੋਂ ਡਰਦੇ।
ਰਹਿੰਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਬੇਪ੍ਰਵਾਹ।
ਅਸਲ ਹੁੰਦੇ ਓਹੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹ।

ਤਨ-ਮਨ ਲਾ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਜੋ।
ਦੁੱਕੀ-ਤਿੱਕੀ ਤੋਂ ਨਾ ਡਰਨ ਜੋ।
ਚੰਗੇ ਬੰਦੇ ਤੋਂ ਲੈਣ ਸਲਾਹ।
ਅਸਲ ਹੁੰਦੇ ਓਹੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹ।

ਚੋਰੀ-ਯਾਰੀ ਤੋਂ ਰਹਿੰਦੇ ਦੂਰ।
ਕੰਮ ਦੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਮਗ਼ਰੂਰ।
ਸਾਫ਼-ਸਪਸ਼ਟ ਉਹ ਰੱਖਣ ਨਿਗਾਹ।
ਅਸਲ ਹੁੰਦੇ ਓਹੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹ।

ਝੂਠ-ਫ਼ਰੇਬ ਤੋਂ ਪਰੇ ਜੋ ਰਹਿੰਦੇ।
ਨਸ਼ੇਖੋਰਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਨਾ ਬਹਿੰਦੇ।
ਕਦੇ ਨਾ ਝੂਠੇ ਬਣਨ ਗਵਾਹ।
ਅਸਲ ਹੁੰਦੇ ਓਹੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹ।

ਕਰਨੀ ਕਿਰਤ ਤੇ ਵੰਡ ਕੇ ਛਕਣਾ।
ਸੱਚੇ ਬੰਦੇ ਦੇ ਹੱਕ ‘ਚ ਡਟਣਾ।
ਝੂਠੇ ਦੇ ਸਿਰ ਪਾਉਣ ਸੁਆਹ।
ਅਸਲ ਹੁੰਦੇ ਓਹੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹ।

———————00000———————

ਗ਼ਜ਼ਲ

ਕੀਨੇ ਕੀਤਾ ਐਨਾਂ ਕਹਿਰ ਹੈ।
ਚੜ੍ਹਿਆ ਏਹਨੂੰ ਕੋਈ ਜ਼ਹਿਰ ਹੈ।

ਛਾਈ ਹੈ ਕੈਸੀ ਤਨਹਾਈ
ਬੁਝਿਆ ਦਿੱਸੇ ਕੁੱਲ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ।

ਰੁੱਖ ਰਿਹਾ ਨਾ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ
ਨਾ ਪਾਣੀ ਪਰ ਨਾਮ ਨਹਿਰ ਹੈ।

ਜੀਅ ਨਾ ਕੋਈ ਤੁਰਦਾ ਦੀਂਹਦਾ
ਲੱਗੇ ਸਭ ਕੁਝ ਗਿਆ ਠਹਿਰ ਹੈ।

ਕਿੰਨਾ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸਾਗਰ
ਉੱਠ ਰਹੀ ਨਾ ਕੋਈ ਲਹਿਰ ਹੈ।

ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਘੁੱਪ ਹਨੇਰਾ
ਦਹਿਸ਼ਤਜ਼ਦਾ ਹਰਿਕ ਪਹਿਰ ਹੈ।

ਕੈਸੀ ਉਸਨੇ ਗ਼ਜ਼ਲ ਲਿਖੀ ਹੈ
ਬਿਨਾਂ ਕਾਫ਼ੀਆ ਬਿਨਾਂ ਬਹਿਰ ਹੈ।

———————00000———————

ਨੇਕੀ ਦੀ ਰਾਹ ਚੱਲ ਓ ਬੰਦਿਆ

ਨੇਕੀ ਦੀ ਰਾਹ ਚੱਲ ਓ ਬੰਦਿਆ।
ਸੱਚਾ ਪਿੜ ਫਿਰ ਮੱਲ ਓ ਬੰਦਿਆ।

ਇਹ ਰਸਤਾ ਭਾਵੇਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ।
ਇਸਤੇ ਚੱਲਣੋਂ ਡਰਦਾ ਦਿਲ ਹੈ।

ਰਾਹ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕੋਈ ਸੁਖਾਵਾਂ।
ਚੱਲਦਾ ਇਸਤੇ ਟਾਵਾਂ ਟਾਵਾਂ।

ਨੇਕੀ ਕਰੀਏ ਤੇ ਭੁੱਲ ਜਾਈਏ।
ਕਦੇ ਵੀ ਇਹਦਾ ਫ਼ਲ ਨਾ ਚਾਹੀਏ।

ਨੇਕੀ ਅਤੇ ਦਿਆਨਤਦਾਰੀ।
ਕਿਵੇਂ ਚੱਲੇਗੀ ਦੁਨੀਆਂਦਾਰੀ।

ਨੇਕੀ ਦਾ ਫ਼ਲ ਹੋਵੇ ਮਿੱਠਾ।
ਕਿਸੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ਚਖ਼ ਕੇ ਡਿੱਠਾ।

ਆਪਾਂ ਵੀ ਨੇਕੀ ਅਪਣਾਈਏ।
ਮਨ-ਇੱਛਿਤ ਫ਼ਲ ਰੱਬ ਤੋਂ ਪਾਈਏ।

ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮੱਤ ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਟੇਕੀ।
ਉਹਦੇ ਪੱਲੇ ਆਵੇ ਨੇਕੀ।

———————00000———————

ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਲਿਖਣਸਰ ਸਾਹਿਬ, ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ

ਚੌਥਾ ਤਖ਼ਤ ਹੈ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ,
ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਕਹਿੰਦੇ।
ਸਭ ਧਰਮਾਂ-ਵਰਣਾਂ ਦੇ ਲੋਕੀਂ,
ਮਿਲਜੁਲ ਏਥੇ ਰਹਿੰਦੇ।
ਜੋੜਮੇਲਾ ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ
ਇਸ ਥਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਭਾਰੀ,
ਰੱਬ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਹੋਵੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੇ,
ਜੋ ਸਿਮਰਨ ਵਿੱਚ ਬਹਿੰਦੇ।

ਦਸਮ ਪਿਤਾ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਦੀ,
ਬੀੜ ਤਿਆਰ ਕਰਾਈ।
ਮੁੱਢ ਤੋਂ ਅੰਤ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ,
ਕਥਾ ਸੀ ਆਪ ਸੁਣਾਈ।
ਲਿਖਣਸਰ ਦੇ ਜਲ ਵਿੱਚ
ਸਿਆਹੀ-ਕਲਮਾਂ ਰੋੜ੍ਹ ਵਹਾਈਆਂ,
ਸ਼ਰਧਾ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰੇ ਜੋ,
ਉਹਨੂੰ ਮਿਲੇ ਵਡਾਈ।

ਹਰ ਆਯੂ ਦੇ ਲੋਕੀਂ ਏਥੇ,
ਆ ਕੇ ਪੈਂਤੀ ਲਿਖਦੇ।
ਬੱਚੇ-ਬੁੱਢੇ ਤੇ ਨਰ-ਨਾਰੀ,
ਸਾਰੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਸਿਖਦੇ।
ਕੁਝ ਰੇਤੇ ਤੇ ਕਈ ਸਲੇਟ ਤੇ
ਕਰਦੇ ਸੁੰਦਰ ਲਿਖਾਈ,
ਵੱਡੇ ਛੋਟੇ ਦਾ ਫ਼ਰਕ ਨਾ ਕੋਈ,
ਰੱਬ ਦਾ ਰੂਪ ਨੇ ਦਿਖਦੇ।

———————00000———————

ਜੇਠ ਮਹੀਨਾ 

ਠੰਡੇ ਠਾਰ ਤੇ ਸੀਤਲ ਰਹੀਏ, ਭਾਵੇਂ ਆਵੇ ਜੇਠ ਮਹੀਨਾ।
ਲੋਹੇ ਲਾਖੇ ਕਦੇ ਨਾ ਹੋਈਏ, ਕੋਮਲ ਰੱਖੀਏ ਆਪਣਾ ਸੀਨਾ।
ਤਪਦੇ ਏਸ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਵਿੱਚ, ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦਿੱਤੀ ਕੁਰਬਾਨੀ।
ਤੱਤੇ ਰੇਤ ਦੇ ਕੜਛੇ ਪੈਂਦੇ, ਸੀ ਬਲੀਦਾਨ ਬੜਾ ਲਾਸਾਨੀ।
ਤੱਤੀ ਤਵੀ ਤੇ ਬਹਿ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ, ਮੁੱਖੋਂ ਮੂਲੋਂ ਸੀਅ ਨਾ ਕੀਤੀ।
ਲਿਖ ਨਾ ਸਕਦੀ ਕਾਨੀ ਮੇਰੀ, ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਦੇ ਜੋ ਵੀ ਬੀਤੀ।
ਜੂਨ ਮਹੀਨਾ ਸਾਲ ਚੁਰਾਸੀ, ਸਿੱਖਾਂ ਉੱਤੇ ਬਿਪਤਾ ਭਾਰੀ।
ਗੋਲ਼ੀਆਂ ਚੱਲਣ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ, ਸੁਖਮਨੀ ਸਾਹਿਬ ਜਾਣ ਉਚਾਰੀ।
ਦੱਸਿਆ ਸਾਡੇ ਗੁਰਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ, ਹਿੰਮਤ ਕਦੇ ਨਾ ਹਾਰੋ ਭਾਈ।
ਓਹੀ ਸੱਚੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ ਦੇ, ਚੱਲਦੇ ਨੇ ਜੋ ਹੁਕਮ ਰਜ਼ਾਈ।
ਆਵੇ ਪਤਝੜ ਹੋਵੇ ਵਰਖਾ, ਜਾਂ ਆ ਜਾਏ ਸਰਦੀ ਗਰਮੀ।
ਹਿਰਦਾ ਜੋ ਇਕਸਾਰ ਰਖੇਂਦਾ, ਉਹ ਬੰਦਾ ਹੈ ਅਸਲੀ ਧਰਮੀ।
———————00000———————
ਸਾਈਕਲ ਦੇ ਨੇ ਅਜਬ ਨਜ਼ਾਰੇ।
ਕਈ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਕਣ ਪਿਆਰੇ।
ਰੱਖ-ਰਖਾਓ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਬਹੁਤਾ।
ਘਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜਾਵੇ ਧੋਤਾ।
ਤੇਲ, ਲਾਇਸੰਸ ਦੀ ਲੋੜ ਨਾ ਪੈਂਦੀ।
ਜਿਸਮ ਦੀ ਪੂਰੀ ਵਰਜ਼ਿਸ਼ ਹੁੰਦੀ।
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜੇ ਸਾਈਕਲ ਚਲਾਓ।
ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਮਾਰ ਘਟਾਓ।
ਬੀਮਾਰੀ ਤੋਂ ਜੇ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਏ।
ਸਾਈਕਲ ਤੇ ਹੀ ਆਈਏ ਜਾਈਏ।
ਸਾਈਕਲ ਨੂੰ ਜੇ ਅਪਣਾਵਾਂਗੇ।
ਰੋਗੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚ ਜਾਵਾਂਗੇ।
———————00000———————

ਹੈ ਸ਼ੁਕਰਾਨਾ ਤੇਰਾ

ਹੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ, ਜੱਗ ਸਾਰੇ ਵਿੱਚ,
ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀਆਂ ਤੇਰੀਆਂ ਸ਼ਾਨਾਂ।
ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਤੂੰ ਜੀਵਨ ਮੈਨੂੰ,
ਇਹਦੇ ਲਈ ਤੇਰਾ ਸ਼ੁਕਰਾਨਾ।
ਦੁਨੀਆਂ ਸਾਰੀ ਇੱਕ ਫੁਲਵਾੜੀ,
ਵੰਨ-ਸੁਵੰਨੇ ਫੁੱਲ ਮਹਿਕਦੇ
ਮੇਲੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ,
ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ ਇੱਕ ਦੁਕਾਨਾਂ।
ਵੱਖ ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵ ਬਣਾ ਕੇ,
ਆਪੇ ਪਾਲ਼ੇਂ, ਆਪੇ ਮਾਰੇਂ
ਸਰਹੱਦਾਂ ਤੇ ਖੜ੍ਹ ਕੇ ਫੌਜੀ,
ਵਾਰ ਰਹੇ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਜਾਨਾਂ।
ਐਸਾ ਇੱਕ ਰੰਗਮੰਚ ਹੈ ਦੁਨੀਆਂ,
ਕੋਈ ਹੱਸੇ ਕੋਈ ਰੋਵੇ
ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਤੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕੇ,
ਮੰਗੇਂ ਨਾ ਕੋਈ ਇਵਜ਼ਾਨਾ।
ਕੋਈ ਲੰਮੀਆਂ ਉਮਰਾਂ ਭੋਗੇ,
ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਝੱਟ ਹੀ ਮਾਰ ਮੁਕਾਵੇਂ
ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਇਸ ਅਜਬ ਜਲੌਅ ਨੂੰ,
ਤੂੰ ਵੀ ਖੜ੍ਹ ਕੇ ਵੇਖ ਜਵਾਨਾ।
ਕੋਈ ਰਹਿੰਦਾ ਕੱਚੇ ਢਾਰੇ,
ਕੋਈ ਸੌਂਦਾ ਮਹਿਲ-ਮੁਨਾਰੇ
ਰੋਜ਼ੀ ਰੋਟੀ ਦੇ ਲਈ ਕੋਈ,
ਕਰਦਾ ਕੰਮ ਹੈ ਵਿੱਚ ਦੁਕਾਨਾਂ।
ਐਸਾ ਜੀਵਨ ਜੀਵੀਏ ਏਥੇ
ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਖੇੜੇ ਵੰਡਦੇ ਰਹੀਏ
ਮੌਤ ਪਿੱਛੋਂ ਵੀ ਉਸ ਬੰਦੇ ਨੂੰ
ਯਾਦ ਕਰੇਂਦਾ ਕੁੱਲ ਜ਼ਮਾਨਾ।
ਕਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ
ਓਹੀ ਤੇ ਓਨਾ ਹੀ ਮਿਲਦਾ
ਅਉਧ ਜਦੋਂ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਏ
ਚੱਲੇ ਨਾ ਫਿਰ ਕੋਈ ਬਹਾਨਾ।
ਓਸ ਮਹਾਂਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਅੱਗੇ
ਜ਼ੋਰ ਕਿਸੇ ਦਾ ਚੱਲਦਾ ਨਾਹੀਂ
ਕੀ ਜੋਗੀ ਜਾਂ ਕੋਈ ਭੋਗੀ
ਕੀ ਦਰਵੇਸ਼ ਤੇ ਕੀ ਸੁਲਤਾਨਾ।
———————00000———————
ਕੀ ਹੋਇਆ ਜੇ ਵਗੇ ਹਨੇਰੀ, ਦੀਵੇ ਜਗਦੇ ਰਹਿਣਗੇ।
ਤੇਰੇ ਰੁਕਿਆਂ ਸਮਾਂ ਨਾ ਰੁਕਣਾ, ਦਰਿਆ ਵਗਦੇ ਰਹਿਣਗੇ।
ਸਰਦ ਹਵਾਵਾਂ ਚੱਲਣ ਭਾਵੇਂ, ਜਜ਼ਬੇ ਮਘਦੇ ਰਹਿਣਗੇ।
ਕੋਈ ਸ਼ਹਾਦਤ ਜਾਏ ਨਾ ਬਿਰਥੀ, ਮੇਲੇ ਲੱਗਦੇ ਰਹਿਣਗੇ।
ਕਾਤਲ ਭਾਵੇਂ ਕਰ ਦੇ ਕੀਮਾ, ਚਿਹਰੇ ਦਗ਼ਦੇ ਰਹਿਣਗੇ।
ਸ਼ੇਰਾਂ ਮੂਹਰੇ ਟਿਕੇ ਨਾ ਕੋਈ, ਗਿੱਦੜ ਭੱਜਦੇ ਰਹਿਣਗੇ।
ਏਕੇ ਵਿੱਚ ਜੇ ਰਹੇ ਨਾ ਆਪਾਂ, ਦੁਸ਼ਮਣ ਠੱਗਦੇ ਰਹਿਣਗੇ।
ਅਣਖੀ ਸੋਨੇ ਦੀ ਜੁੱਤੀ ਨੂੰ, ਸਦਾ ਹੀ ਤਜਦੇ ਰਹਿਣਗੇ।
ਕਿਰਤੀ ਰੋਟੀ ਨੂੰ ਵੀ ਤਰਸੇ, ਸ਼ਾਹ ਤਾਂ ਰੱਜਦੇ ਰਹਿਣਗੇ।
ਹੀਰਾਂ ਦੇ ਘਰ ਰਾਂਝੇ ਵਰਗੇ, ਹੋਰ ਵੀ ਬਰਦੇ ਰਹਿਣਗੇ।
———————00000———————

ਵਿਸ਼ਵ ਕਵਿਤਾ ਦਿਵਸ ‘ਤੇ:

ਕਦੇ ਵੀ, ਕਿਤੇ ਵੀ
ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ
ਕਵਿਤਾ।
ਮੁੱਕ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਸ਼ਬਦ
ਸੀਮਤ ਹੈ
ਕਵੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ।
ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ
ਇਹ ਵੰਗਾਰਦੀ
ਤੇ ਦੁਲਾਰਦੀ ਰਹੀ ਹੈ
ਤੇ ਏਵੇਂ ਹੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਰਹੇਗੀ
ਅਨੰਤ ਕਾਲ ਤੱਕ।
ਬੰਨਿਆਂ ਤੇ ਵੀ
ਪੰਨਿਆਂ ਤੇ ਵੀ।
ਅਰਦਾਸ, ਸੁਆਸ
ਜੂਹਾਂ, ਖੂਹਾਂ
ਨੀਲੱਤਣ, ਪੀਲੱਤਣ
ਸਰਸਰਾਹਟ, ਥਰਥਰਾਹਟ
ਲਰਜ਼ਦੀ, ਰੁਮਕਦੀ।
ਸਮਾਂ –
ਜੀਹਨੂੰ ਬਲੀ ਹੋਣ ਦਾ ਵਰਦਾਨ ਹੈ
ਸਿਰਫ਼
ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਭਰਦਾ
ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਭਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
———————00000———————

ਕਰ ਭਲਾ ਹੋ ਭਲਾ

ਕਰੀਏ ਜੇਕਰ ਭਲਾ ਕਿਸੇ ਦਾ, ਭਲਾ ਸਾਡਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ।
ਜੋ ਵੀ ਕਿਸੇ ਦਾ ਬੁਰਾ ਚਿਤਵਦਾ, ਪਿੱਛੋਂ ਹੈ ਪਛਤਾਉਂਦਾ।

ਗੁਰੂ ਬਾਬਿਆਂ ਦੱਸਿਆ ਸਾਨੂੰ, ਚੜ੍ਹਦੀ ਕਲਾ ‘ਚ ਰਹਿਣਾ।
ਭਲਾ ਸਰਬੱਤ ਦਾ ਮੰਗਣਾ, ਇਹ ਹੈ ਮਾਨਵਤਾ ਦਾ ਗਹਿਣਾ।

ਪਰਉਪਕਾਰ,ਨਿਮਰਤਾ ਵਰਗੇ, ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹੀਏ ਪੱਲੇ।
ਹਰ ਕੋਈ ਸਤਿਕਾਰ ਬਖ਼ਸ਼ਦਾ, ਹੁੰਦੀ ਹਰ ਥਾਂ ਬੱਲੇ।

ਹਿਰਦੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਚੋਟ ਨਾ ਮਾਰੋ, ਸਮਝੋ ਸਭ ਨੂੰ ਹਾਣੀ।
ਮਾਨਵਤਾ ਦਾ ਧਰਮ ਵੱਡਾ ਹੈ, ਗੱਲ ਇਹ ਸੱਚੀ ਜਾਣੀ।

ਮਾਣ ਨਾ ਕਰੀਏ ਉੱਚ ਜਾਤ ਦਾ, ਦੁਖੀ ਦਾ ਦਰਦ ਵੰਡਾਈਏ।
‘ਨਵ ਸੰਗੀਤ’ ਦੀ ਹੈ ਇਹ ਇੱਛਾ : ਵੰਡ ਕੇ ਰਲਮਿਲ ਖਾਈਏ।

———————00000———————

Related posts

ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਢੀਂਗੀ !

admin

ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੋਢੀ, ਕੈਲਗਰੀ ਕੈਨੇਡਾ

admin

ਰਾਜਪਾਲ ਕੌਰ ‘ਭਰੀ’ (ਬਠਿੰਡਾ)

admin