ਪੱਤਰਕਾਰ ਤੇ ਕਾਲਮਨਵੀਸ
ਜਨਤਾ ਚੁੱਪ ਰਹੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦਿੱਤੀ ਜੋ ਸਰਬੱਤ ਦਾ ਭਲਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਜਨਤਾ ਸਭ ਕੁਝ ਜਾਣਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਸੂਰ ਕਿਸ ਦਾ ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਦੋ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰੋਕਿਆ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਨਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਓਵਰ-ਆਤਮਾ ਬਹੁਤ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ, ਜੋ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਦੋ ਦਿਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਬਿਸਮਾਰਕ ਨੂੰ ਹਰਾ ਦੇਵੇਗੀ? ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਚਾਲ ਬਹੁਤ ਸ਼ਾਂਤ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਕ ਜੇਤੂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ। ਕੌਟਿਲਯ ਵੀ ਹਰਿਆਣੇ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਦੇਖ ਕੇ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਮੈਂ ਪੜ੍ਹਨਾ ਕੀ ਭੁੱਲ ਗਿਆ ਹਾਂ। ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਨਿਕਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਜਨਤਾ ਦੇ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਜਾਂ ਉਹ ਸਿਰਫ ਆਪਣੀ ਟੀਆਰਪੀ ਅਤੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਇਹ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਹੈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਅਫਵਾਹਾਂ ਨੂੰ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਸਹੀ ਪੋਲ ਦਿਖਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਾਂਗਰਸ ਵਾਲੇ ਡਰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਵਾਂਗ ਇਹ ਵੀ ਝੂਠਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ, ਕੀ ਇਹ ਕਾਨੂੰਨ ਸਹੀ ਹੈ? ਜੇਕਰ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖਿਲਾਫ ਕਾਰਵਾਈ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ?
2019 ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਫਿਰ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਗਏ। 2019 ਦੀਆਂ ਹਰਿਆਣਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ, ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਨੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ 61 ਸੀਟਾਂ ਮਿਲਣਗੀਆਂ ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲਾਂ ਨੇ ਵੀ 75-80 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤਣ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨਤੀਜੇ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੇ ਸਨ. ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਨੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਇਹ ਸਾਰੇ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਠੁੱਸ ਹੋ ਗਏ। ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਵਜੋਂ ਉਭਰੀ ਹੈ। ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਹਰਿਆਣਾ ‘ਚ ਪਹਿਲੇ 1 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਜਲੇਬੀ ਵਿਕਦੀ ਰਹੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ‘ਚ ਪੂਰਾ ਦਿਨ ਪਕੌੜੇ ਵਿਕਦੇ ਰਹੇ। ਸਿਰਫ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੂੰ ਹੀ ਮਜ਼ਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ‘ਹਰਿਆਣਾ’ ‘ਚ ਜਦਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ 90 ‘ਚੋਂ 60 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤਣ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਨੂੰ ਠੁੱਸ ਹੋ ਗਿਆ। ਹਰਿਆਣਾ ‘ਚ ਭਾਜਪਾ 90 ‘ਚੋਂ 47 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਲੀਡ ਲੈ ਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣ ਕੇ ਉਭਰੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 2024 ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਐਲਾਨੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੋਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਬਹੁਮਤ ਮਿਲਣ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਅੱਠ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵੀ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਸਹੀ ਸਾਬਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਭਾਜਪਾ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ 20 ਤੋਂ 30 ਸੀਟਾਂ ਮਿਲਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਪੂਰਨ ਬਹੁਮਤ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਮਹੂਰੀ ਗਠਜੋੜ (ਐਨਡੀਏ) ਲਈ ਬੰਪਰ ਜਿੱਤ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਵੀ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਆਪਣੇ ਦਮ ‘ਤੇ ਬਹੁਮਤ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੇਗੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਐਨਡੀਏ ਨੂੰ 361 ਤੋਂ 401 ਸੀਟਾਂ ਮਿਲਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਗਲਤ ਸਾਬਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਐਨਡੀਏ ਨੂੰ 293 ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ 240 ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ।
ਵੀਹ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ 47 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀਟਾਂ ਲੈ ਲਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਸੱਚ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਹਰ ਵਰਗ ਲਈ ਆਪਣਾ 100 ਫੀਸਦੀ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਉਹ ਸਭ ਕੁਝ ਮਿਲ ਗਿਆ ਜੋ ਜਨਤਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਕੁਝ ਕਮੀਆਂ ਸਨ ਜੋ ਸੈਣੀ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆ ਕੇ ਠੀਕ ਕੀਤੀਆਂ। ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਮੀਆਂ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਪਹਿਲਾਂ ਦੂਰ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਭਾਜਪਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀਟਾਂ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੀ। ਖੈਰ, ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹੀਆਂ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਉਹ ਧ੍ਰਿਤਰਾਸ਼ਟਰ ਨਾ ਬਣ ਜਾਣ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਦੋ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰੋਕਿਆ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਨਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਓਵਰ-ਆਤਮਾ ਬਹੁਤ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ, ਜੋ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਦੋ ਦਿਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਬਿਸਮਾਰਕ ਨੂੰ ਹਰਾ ਦੇਵੇਗੀ? ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਚਾਲ ਬਹੁਤ ਸ਼ਾਂਤ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਕ ਜੇਤੂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ। ਕੌਟਿਲਯ ਵੀ ਹਰਿਆਣੇ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਦੇਖ ਕੇ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਮੈਂ ਪੜ੍ਹਨਾ ਕੀ ਭੁੱਲ ਗਿਆ ਹਾਂ। ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਨਿਕਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਜਨਤਾ ਦੇ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਜਾਂ ਉਹ ਸਿਰਫ ਆਪਣੀ ਟੀਆਰਪੀ ਅਤੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਇਹ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਹੈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਅਫਵਾਹਾਂ ਨੂੰ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਸਹੀ ਪੋਲ ਦਿਖਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਕਾਂਗਰਸ ਵਾਲੇ ਡਰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ਵਾਂਗ ਇਹ ਵੀ ਝੂਠਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਰੇਆਮ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ, ਕੀ ਇਹ ਕਾਨੂੰਨ ਸਹੀ ਹੈ? ਜੇਕਰ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖਿਲਾਫ ਕਾਰਵਾਈ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ?
ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਧਿਰ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਬਚਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਤਾਂ ਜੋ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਮਿਲ ਸਕੇ। ਨਾਲ ਹੀ, ਖੇਤਰ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਰਾਜਨੀਤੀ ਸਮਾਜਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇ ਮਾਪਾਂ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨੌਕਰੀਆਂ, ਕਾਰੋਬਾਰ, ਪੇਂਡੂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ, ਮਹਿੰਗਾਈ, ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ‘ਤੇ ਕਿਹੜੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਖਰੀ ਉਤਰਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਸਾਬਤ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਭਰਾਵੋ, ਹਰਿਆਣੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਚੌਧਰ ਨੂੰ ਲੱਤ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ.. 36 ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣੇਗੀ, ਹਰਿਆਣਾ ਨੇ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਅੱਜ ਵੀ ਉਥੇ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਹੈ. ਜਾਤੀਵਾਦ ਨੂੰ ਨਕਾਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿਲੋਂ ਸਲਾਮ।