ਐਕਸੀਓਮ ਸਪੇਸ ਦਾ ਚੌਥਾ ਨਿੱਜੀ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨ ਐਕਸੀਓਮ-4 ਫਲੋਰੀਡਾ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਨਾਸਾ ਦੇ ਕੈਨੇਡੀ ਸਪੇਸ ਸੈਂਟਰ ਤੋਂ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਲਾਂਚ ਭਾਰਤੀ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਦੁਪਹਿਰ 12 ਵਜੇ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਵੇਰੇ 2:31 ਵਜੇ (ET) ਹੋਇਆ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਸਪੇਸਐਕਸ ਦੇ ਨਵੇਂ ਡਰੈਗਨ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਲਾਂਚ ਕੰਪਲੈਕਸ 39A ਰਾਹੀਂ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਗਰੁੱਪ ਕੈਪਟਨ ਸ਼ੁਭਾਂਸ਼ੂ ਸ਼ੁਕਲਾ ਪਾਇਲਟ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਇਸਰੋ (ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ) ਦੇ ਇੱਕ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਹਨ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਕਮਾਂਡ ਨਾਸਾ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਅਤੇ ਐਕਸੀਓਮ ਸਪੇਸ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਪੁਲਾੜ ਉਡਾਣ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਪੈਗੀ ਵਿਟਸਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਸ਼ਨ ਮਾਹਿਰਾਂ ਵਜੋਂ ਸਲਾਵੋਸ ਉਜਨਾਂਸਕੀ-ਵਿਸਨੀਵਸਕੀ (ਪੋਲੈਂਡ, ਯੂਰਪੀਅਨ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ) ਅਤੇ ਟਿਬੋਰ ਕਾਪੂ (ਹੰਗਰੀ) ਹਨ।
ਐਕਸੀਓਮ-4 ਮਿਸ਼ਨ ਵੀਰਵਾਰ, 26 ਜੂਨ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 7 ਵਜੇ ET (ਸ਼ਾਮ 4 ਵਜੇ IST) ‘ਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ (ISS) ਨਾਲ ਡੌਕ ਕਰੇਗਾ। ਡੌਕਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਚਾਰੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਲਗਭਗ 14 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਰਹਿਣਗੇ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਗੇ। ਇਹ ਮਿਸ਼ਨ ਐਕਸੀਓਮ ਦਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅਮੀਰ ਨਿੱਜੀ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ। ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 60 ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰਯੋਗ ਅਤੇ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ, ਜੋ ਭਾਰਤ, ਅਮਰੀਕਾ, ਪੋਲੈਂਡ, ਹੰਗਰੀ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ, ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ, ਨਾਈਜੀਰੀਆ, ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ ਅਤੇ ਕਈ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਸਮੇਤ 31 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ, ਜੈਵਿਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਨਾਸਾ ਅਤੇ ਇਸਰੋ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਖੋਜ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਐਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਪੁਨਰਜਨਮ, ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਸੂਖਮ ਐਲਗੀ ਅਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਵਾਧੇ, ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਜਲ-ਸੂਖਮ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਬਚਾਅ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਡਿਸਪਲੇਅ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਅਧਿਐਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੇ ਐਕਸੀਓਮ ਐਕਸਟਰਾਵੇਹਿਕੂਲਰ ਮੋਬਿਲਿਟੀ ਯੂਨਿਟ (AxEMU) ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਸਪੇਸਸੂਟ ਪਹਿਨਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਸੂਟ ਚੰਦਰਮਾ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਬਿਹਤਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਆਰਾਮ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਤਿ-ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨਾਸਾ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਰੀਰ ਦੇ ਆਕਾਰ ਵਾਲੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਢੁਕਵੀਂ ਹੈ। ਐਕਸੀਓਮ ਸਪੇਸ ਪਹਿਲਾਂ ਤਿੰਨ ਨਿੱਜੀ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪੂਰਾ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਮਿਸ਼ਨ ਐਕਸੀਓਮ-1 ਅਪ੍ਰੈਲ 2022 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮਿਸ਼ਨ 17 ਦਿਨ ਚੱਲਿਆ ਸੀ। ਦੂਜਾ ਮਿਸ਼ਨ ਐਕਸੀਓਮ-2 ਮਈ 2023 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸਦੀ ਕਮਾਂਡ ਵੀ ਪੈਗੀ ਵਿਟਸਨ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਨ 8 ਦਿਨ ਚੱਲਿਆ ਸੀ। ਤੀਜਾ ਮਿਸ਼ਨ ਐਕਸੀਓਮ-3 ਜਨਵਰੀ 2024 ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ 18 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹੇ। ਨਾਸਾ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 24 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਲਾੜ ਸਟੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਮਨੁੱਖੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿਗਿਆਨ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਕੇਂਦਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਖੋਜ ਸੰਭਵ ਹੈ ਜੋ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ।