ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ – ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਵੈਟਰਨਰੀ ਐਂਡ ਐਨੀਮਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਵਿਖੇ ‘ਭਾਰਤ ’ਚ ਜੈਵਿਕ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ- ਮੌਕੇ ਅਤੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ’ ਵਿਸ਼ੇ ’ਤੇ ਇੱਕ ਰੋਜ਼ਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਕਰਵਾਈ ਗਈ। ਕਾਲਜ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਡਾ. ਹਰੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਵਰਮਾ ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ’ਤੇ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਉਕਤ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਮੌਕੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਉੱਘੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ, ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ, ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ, ਉਦਯੋਗਪਤੀਆਂ ਅਤੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ’ਚ ਜੈਵਿਕ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ’ਤੇ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਕਰਨ ਸਬੰਧੀ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਇਸ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਿੰ: ਡਾ. ਵਰਮਾ ਨੇ ਉਕਤ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦਿਆਂ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਬੰਧੀ ਟਿਕਾਊ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੈਵਿਕ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਜੈਵਿਕ ਦੁੱਧ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪੁਰਾਣੇ ਦੁੱਧ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੇ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਵੀ ‘ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੁੱਧ ਨਾਲ ਨਹਾਉਣ ਦਿਓ, ਤੁਸੀਂ ਖਿੜੋ ਅਤੇ ਵਧੋ’ (ਦੁੱਧੋ ਨਹਾਓ ਪੁਤੋ ਫਲੋ) ਵਰਗੇ ਸਨ, ਜੋ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁੱਧ ਇਕ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਹੈ।
ਇਸ ਮੌਕੇ ਐੱਮ. ਡੀ. ਡਾ. ਐਸ. ਕੇ. ਨਾਗਪਾਲ ਨੇ ਜੈਵਿਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਲਈ ਉਚਿਤ ਮੁੱਲ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਜਦਕਿ ਉਕਤ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦਾ ਸਬੰਧੀ ਵਿਸ਼ਾ ਕਾਲਜ ਦੇ ਸੰਗਠਨ ਸਕੱਤਰ ਡਾ. ਵੀ. ਵੀ. ਕੁਲਕਰਨੀ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਦੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਮੌਕਿਆਂ ਅਤੇ ਨੀਤੀਗਤ ਸਾਰਥਿਕਤਾ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।
ਉਦਘਾਟਨੀ ਸਮਾਰੋਹ ਦਾ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਕਰਸ਼ਣ ਡਾ. ਐਸ. ਬੀ. ਬਰਬੁੱਧੇ, ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਆਈ. ਸੀ. ਏ. ਆਰ.-ਐੱਨ. ਐੱਮ. ਆਰ. ਆਈ., ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਰਿਲੀਜ਼ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁੱਖ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੰਦਿਆਂ ਜੈਵਿਕ ਪਸ਼ੂਧਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨ, ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮੂਹਿਕ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ ਤਕਨੀਕੀ ਸੈਸ਼ਨਾਂ ’ਚ ਮਾਹਿਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਭਰਪੂਰ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਡਾ. ਵਰਮਾ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਤਕਨੀਕੀ ਸੈਸ਼ਨ 9 ’ਚ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਨੇ ਜੈਵਿਕ ਪਸ਼ੂਧਨ ਪਾਲਣ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਸਬੰਧੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਡਾ. ਮਹੇਸ਼ ਚੰਦਰ, ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸਾਇੰਟਿਸਟ, ਆਈ. ਵੀ. ਆਰ. ਆਈ. ਨੇ ਵਿਸਥਾਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਡਾ. ਬਾਸਵਾ ਰੈਡੀ, ਆਈ. ਸੀ. ਏ. ਆਰ.-ਐੱਨ. ਐੱਮ. ਆਰ. ਆਈ., ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਨੇ ਖੇਤਰੀ ਅਨੁਭਵ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਸ੍ਰੀ ਆਰ. ਕੇ. ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਜੈਵਿਕ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਪਸ਼ੂਧਨ ਅਭਿਆਸਾਂ ’ਚ ਫ਼ਰਕ ਸਬੰਧੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ।
ਉਕਤ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਇਕ ਜੀਵੰਤ ਅਤੇ ਦਿਲਚਸਪ ਸਵਾਲ-ਜਵਾਬ ਸੈਸ਼ਨ ਨਾਲ ਸਮਾਪਤ ਹੋਈ, ਜਿਸ ’ਚ ਖੇਤਰੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਇਕ ਸਿਹਤ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਨੀਤੀ ਸਹਾਇਤਾ, ਅੰਤਰ-ਵਿਭਾਗੀ ਤਾਲਮੇਲ ਅਤੇ ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਡਾ. ਵਰਮਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਗੱਲ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਟਿਕਾਊ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਐਥਨੋਵੇਟਰੀਨਰੀ ਮੈਡੀਸਨ, ਜੈਵਿਕ ਅਭਿਆਸਾਂ ਅਤੇ ਇਕ ਸਿਹਤ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਿੱਟਾ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਜੈਵਿਕ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਉਤਪਾਦ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਆਧੁਨਿਕ ਪਸ਼ੂ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ’ਚ ਸੰਪੂਰਨ, ਵਾਤਾਵਰਣ-ਅਨੁਕੂਲ ਅਤੇ ਲਾਗਤ-ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਪਹੁੰਚਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੂਸਰੇ ਤਕਨੀਕੀ ਸੈਸ਼ਨ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਡਾ. ਨਾਗਪਾਲ ਨੇ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਡਾ. ਐਨ. ਪੁੰਨਿਆਮੂਰਤੀ, ਐਥਨੋਵੇਟਰੀਨਰੀ ਹਰਬਲ ਮੈਡੀਸਨ ਸਲਾਹਕਾਰ ਨੇ ਜੈਵਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ’ਚ ਰਵਾਇਤੀ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਦੇ ਉਪਚਾਰਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮੁੜ ਡਾ. ਐਸ. ਬੀ. ਬਾਰਬੁੱਧੇ ਨੇ ਮਨੁੱਖ, ਜਾਨਵਰ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸਿਹਤ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸਬੰਧਾਂ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੌਰਾਨ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਨੇ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਇਸ ਗੱਲ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਜੈਵਿਕ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਉਤਪਾਦ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰੀਕ੍ਰਿਆ ਹੈ-ਟਿਕਾਊ ਅਭਿਆਸਾਂ, ਨੈਤਿਕ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਭੋਜਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਇਕ ਨਿਰੰਤਰ ਵਚਨਬੱਧਤਾ।