ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ – ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2022-23 ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਚੂਨ ਮਹਿੰਗਾਈ ਔਸਤਨ 6.8 ਫੀਸਦੀ ਰਹਿਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਹ 5.5 ਫੀਸਦੀ ਸੀ। ਰੇਟਿੰਗ ਏਜੰਸੀ ਕ੍ਰਿਸਿਲ ਨੇ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਘਰੇਲੂ ਖੁਰਾਕ ਉਤਪਾਦਨ, ਉੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੈਕਟਰਾਂ ਲਈ ਲਾਗਤ ਲਾਗਤਾਂ ‘ਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਿਚ ਵਿਆਪਕ-ਅਧਾਰਿਤ ਵਾਧਾ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਵੇਗਾ।
ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ ਮਈ ਵਿੱਚ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ 2022 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ 90 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਰੂਸੀ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾ ਦੇਵੇਗਾ। ਰੇਟਿੰਗ ਏਜੰਸੀ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਔਸਤ 105 ਡਾਲਰ ਤੋਂ 110 ਪ੍ਰਤੀ ਡਾਲਰ ਬੈਰਲ ਦੀ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗੀ, ਜੋ FY22 ਵਿੱਚ $80 ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ ਵਾਧਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਸਲ ਕੁੱਲ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦ (ਜੀਡੀਪੀ) ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਨੂੰ 7.3 ਫੀਸਦੀ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਨਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਜੋਖਮਾਂ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੁੱਖ ਨਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਖਤਰਾ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਉੱਚੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਡੋਮਿਨੋ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮੰਗ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਅਤੇ ਉੱਚ ਮਹਿੰਗਾਈ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮਹਿੰਗਾਈ ਖਰੀਦ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਖਪਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦਾ ਚਾਲੂ ਖਾਤਾ ਘਾਟਾ (CAD) ਚਾਲੂ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਲਈ ਕੁੱਲ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦ (ਜੀ.ਡੀ.ਪੀ.) ਦੇ 3 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਵਧਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੇ 1.2 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀਆਂ ਉੱਚੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ, ਹੌਲੀ ਗਲੋਬਲ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਲੜੀ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚਾਲੂ ਖਾਤੇ ਦੇ ਸੰਤੁਲਨ ਲਈ ਚੰਗਾ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਹਨ।
ਰੇਟਿੰਗ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਨਾਲ ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਡਾਲਰ ਵਿਚਕਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ ਦਰ ਅਸਥਿਰ ਰਹੇਗੀ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਨਿਰੰਤਰ ਬਾਹਰ ਆਉਣਾ, ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁੱਲ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਾਰਚ 2023 ਤੱਕ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਟਾਂਦਰਾ ਦਰ 78 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਾਰਚ 2022 ਵਿੱਚ ਇਹ 76.2 ਸੀ।