ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ – ਅਮਰੀਕੀ ਸੈਨੇਟ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੈਨਸੀ ਪੇਲੋਸੀ ਦੇ ਤਾਈਵਾਨ ਦੌਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚਾਲੇ ਟਕਰਾਅ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ ਕਿ ਯੂਕਰੇਨ ਸੰਘਰਸ਼ ‘ਚ ਰੂਸ ਨੂੰ ਘੇਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਨਾਟੋ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਚੀਨ ‘ਤੇ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਨਾਟੋ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ ਜਾਪਾਨ, ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਸਹਿਯੋਗ ਵਧਾਉਣ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਇਸ ਤੱਥ ਤੋਂ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਾਰ ਏਸ਼ੀਆ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਮੈਡ੍ਰਿਡ ਵਿੱਚ ਨਾਟੋ ਦੀ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਮੈਡ੍ਰਿਡ ਦੀ ਇਸ ਬੈਠਕ ‘ਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਨਾਟੋ ਦਾ ਅਗਲਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਚੀਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਨਾਟੋ ਹੁਣ ਚੀਨ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦਾ ਢੁੱਕਵਾਂ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦੇ ਮੂਡ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੇ ਪਾਖੰਡ ਨੂੰ ਨੱਥ ਪਾਉਣ ਲਈ ਨਾਟੋ ਏਸ਼ੀਆ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਕੜ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਚੀਨ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਨਾਟੋ ਨੂੰ ਕੀ ਖਤਰਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਉਸ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਵਿਦੇਸ਼ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹਰਸ਼ ਵੀ ਪੰਤ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਕੋਲ ਚੀਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੜ੍ਹ ਤਾਈਵਾਨ ਵਿੱਚ ਘੇਰਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨੈਨਸੀ ਦੇ ਤਾਈਵਾਨ ਦੌਰੇ ਨੇ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਮੰਚ ‘ਤੇ ਲਿਆ ਕੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਘੇਰਨਾ ਅਮਰੀਕੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਪੰਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਾਟੋ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਟੋ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਫੰਡ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਨਾਟੋ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਿਰਫ ਰੂਸ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਚੀਨ ਵੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ‘ਤੇ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਰੂਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਚੀਨ ਨੂੰ ਘੇਰਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਪੰਤ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਦੱਖਣੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ, ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਅਤੇ ਤਾਈਵਾਨ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਚੀਨ ਦੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਵਾਡ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵੀ ਕਵਾਡ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਨੈਨਸੀ ਪੇਲੋਸੀ ਦੇ ਤਾਇਵਾਨ ਦੌਰੇ ਅਤੇ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ‘ਚ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੀਨ ਨੇ ਰੂਸ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਸਮਰਥਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਉਸ ਕਾਰਨ ਵੀ ਚੀਨ-ਅਮਰੀਕਾ ਤਣਾਅ ਆਪਣੇ ਸਿਖਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਹਾਈਪਰਸੋਨਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਦਾ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕਰਕੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਚੀਨ ਨੂੰ ਘੇਰਨ ਲਈ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਹੁਣ ਇਸ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜੋੜਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਨਾਟੋ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਟਕਰਾਅ ਦਾ ਮਤਲਬ ਚੀਨ ਨਾਲ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਿੱਧਾ ਟਕਰਾਅ ਹੋਵੇਗਾ।
ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਫੂਮਿਓ ਕਿਸ਼ਿਦਾ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਏਸ਼ੀਆ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ “ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਅੰਤਰਾਲਾਂ ‘ਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨਾਟੋ ਸੰਮੇਲਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ’ ਤੇ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ”। ਨਾਟੋ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਚੀਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰਨ। ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਾਟੋ ਨੇ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਦਹਾਕੇ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਮੰਨਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਨਾਟੋ ਅਤੇ ਏਸ਼ੀਆ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੇ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਖਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਖੜ੍ਹੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਝਾਓ ਲਿਜਿਆਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਨਾਟੋ ਨੇ ਏਸ਼ੀਆ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਤੱਕ ਆਪਣੀ ਪਕੜ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਅਸਫਲ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਚੀਨ ਨੇ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਨਾਟੋ ਵਰਗਾ ਫੌਜੀ ਸਮੂਹ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਹੈ।