ਕੀਵ – ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਮੁਖੀ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਪਲਾਂਟ ‘ਤੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਗੰਭੀਰ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੂਸੀ ਫੌਜ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਰਜਨਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਰੂਸ ਨੇ 24 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਯੂਕਰੇਨ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਤਿਨ ਨੇ “ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ” ਕਿਹਾ ਸੀ, ਇਹ ਸੰਘਰਸ਼ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਲੜੇ ਗਏ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਟਕਰਾਅ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਪੋਰਿਜ਼ਝਿਆ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪਲਾਂਟ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲੜ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੱਖਣ, ਯੁੱਧ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਰੂਸੀ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਸੀ ਪਰ ਅਜੇ ਵੀ ਯੂਕਰੇਨੀ ਤਕਨੀਸ਼ੀਅਨ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਤਬਾਹੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਆਈਏਈਏ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ-ਜਨਰਲ ਰਾਫੇਲ ਮਾਰੀਆਨੋ ਗ੍ਰਾਸੀ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ: “ਮੈਂ ਯੂਰਪ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪਰਮਾਣੂ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ‘ਤੇ ਕੱਲ੍ਹ ਦੀ ਗੋਲਾਬਾਰੀ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਚਿੰਤਤ ਹਾਂ, ਜੋ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਅਸਲ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।” ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਨੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ‘ਤੇ ‘ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਅੱਤਵਾਦ’ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਰਾਜ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਕੰਪਨੀ ਐਨਰਗੋਆਟਮ ਨੇ ਨੁਕਸਾਨ ਲਈ ਰੂਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਰੂਸ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਫੌਜ ‘ਤੇ ਪਲਾਂਟ ਨੂੰ ਗੋਲਾਬਾਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ।
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਨੇ ਰੂਸ ‘ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ “ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਢਾਲ” ਵਜੋਂ ਵਰਤਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਰੂਸ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਲਾਂਟ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਸਿਰਫ ਉਸ ਦੀਆਂ ਇਕਾਈਆਂ ਦੇ “ਕੁਸ਼ਲ, ਕੁਸ਼ਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ” ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ ਟਾਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਗ੍ਰਾਸੀ, ਜੋ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਪਰਮਾਣੂ ਨਿਗਰਾਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਸੰਜਮ ਵਰਤਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ। ਸ਼ੈੱਲ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸਹੂਲਤ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਉੱਚ-ਵੋਲਟੇਜ ਪਾਵਰ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਟੱਕਰ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ, ਇਸਦੇ ਚਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਰੇਡੀਓ ਐਕਟਿਵ ਲੀਕ ਦੀ ਖੋਜ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇੱਕ ਰਿਐਕਟਰ ਨੂੰ ਡਿਸਕਨੈਕਟ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਧਿਆਨ ਪਰਮਾਣੂ ਪਲਾਂਟ ‘ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਸੀ, ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ‘ਚ ਜੰਗ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ।
ਰੂਸ ਪੂਰਬ ਵਿਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਡੋਨਬਾਸ ਖੇਤਰ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਲੁਹਾਨਸਕ ਅਤੇ ਡੋਨੇਟਸਕ ਪ੍ਰਾਂਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ 2014 ਵਿਚ ਕ੍ਰੇਮਲਿਨ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿਚ ਕ੍ਰੀਮੀਆ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਸਕੋ-ਪੱਖੀ ਵੱਖਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਖੇਤਰ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ।
ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੂਸੀ ਬਲਾਂ ਨੇ ਦਰਜਨਾਂ ਫਰੰਟ-ਲਾਈਨ ਕਸਬਿਆਂ ‘ਤੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਡੋਨੇਟਸਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਛੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ ਵਾਪਸ ਰੋਕ ਲਿਆ ਸੀ।
ਰਾਇਟਰਜ਼ ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ‘ਤੇ ਵਿਕਾਸ ਬਾਰੇ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ। ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜ਼ੇਲੈਂਸਕੀ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਹਫਤੇ ਰੂਸ ਦੇ ਲੌਜਿਸਟਿਕਸ ਸਪਲਾਈ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਠਿਕਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਨਤੀਜੇ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਗੋਲਾ-ਬਾਰੂਦ ਡਿਪੂਆਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਮਾਂਡ ਪੋਸਟਾਂ, ਅਤੇ ਰੂਸੀ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ‘ਤੇ ਹਰ ਹਮਲਾ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ, ਯੂਕਰੇਨੀ ਫੌਜੀ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਸਨੇ ਦੇਰ ਰਾਤ ਦੇ ਵੀਡੀਓ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ।
ਅਨਾਜ ਨਿਰਯਾਤ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਮਿਲਟਰੀ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਰੂਸੀ ਫੌਜਾਂ ਲਗਪਗ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਇਕੱਠੀਆਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਜਵਾਬੀ ਹਮਲੇ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਜਾਂ ਹਮਲੇ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਇਕ ਨਵੇਂ ਪੜਾਅ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੜਾਈ ਲਗਪਗ 350 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਸੀ। ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ.
ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਫੌਜ ਆਪਣੇ ਦੱਖਣੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧਦੀ ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਪੁਲਾਂ, ਗੋਲਾ ਬਾਰੂਦ ਡਿਪੂਆਂ ਅਤੇ ਰੇਲ ਲਿੰਕਾਂ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰੇਲਮਾਰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਖੇਰਸਨ ਨੂੰ ਰੂਸ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਕ੍ਰੀਮੀਆ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ।
ਇਸਤਾਂਬੁਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਯੁਕਤ ਤਾਲਮੇਲ ਕੇਂਦਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਰੂਸੀ, ਯੂਕਰੇਨੀ, ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਯੂਕਰੇਨ ਅਨਾਜ ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਭੋਜਨ ਸੰਕਟ ਦੇ ਡਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਮਿਲ ਕੇ ਗਲੋਬਲ ਕਣਕ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਦਾ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ ਹਿੱਸਾ ਸਨ। ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਮੰਤਰੀ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਕੁਬਰਾਕੋਵ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਅਨਾਜ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਝੰਡੇ ਵਾਲਾ ਜਹਾਜ਼ ਯੂਕਰੇਨ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ।
ਜ਼ੇਲੈਂਸਕੀ ਨੇ ਨਿਰਯਾਤ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜ਼ੋਖ਼ਮ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੂਸੀ ਭੜਕਾਹਟ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੁਚੇਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਸਾਡੇ ਭਾਈਵਾਲ ਆਪਣੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਗਰੰਟੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਭੋਜਨ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰੇਗਾ।
ਐਮਨੈਸਟੀ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਦਫਤਰ ਦੇ ਮੁਖੀ ਨੂੰ ਛੁੱਟੀ ‘ਤੇ ਦੇਖ ਕੇ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਮੂਹ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਰਿਪੋਰਟ ‘ਤੇ ਇਕ ਹੋਰ ਬਿਆਨ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਫਰੰਟਲਾਈਨ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਹਰ ਸੰਭਵ ਉਪਾਅ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਰੂਸ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ “ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ” ਵਜੋਂ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।