ਸਟਾਕਹੋਮ – ਇਸ ਸਾਲ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਡੇਰੋਨ ਏਸੇਮੋਗਲੂ, ਸਾਈਮਨ ਜੌਹਨਸਨ ਅਤੇ ਜੇਮਸ ਏ. ਰੌਬਿਨਸਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਰਾਇਲ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ ਦੀ ਨੋਬਲ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਿੰਨਾਂ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਲਈ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੇ ਅੰਤਰ ’ਤੇ ਖੋਜ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨੋਬਲ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਮਾੜੇ ਸ਼ਾਸਨ ਵਾਲੇ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿਕਾਸ ਜਾਂ ਬਿਹਤਰ ਲਈ ਤਬਦੀਲੀ ਨਹੀਂ ਲਿਆਉਂਦੀਆਂ। ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਾ ਐਲਾਨ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਸਟਾਕਹੋਮ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਖ਼ਬਰ ਏਜੰਸੀ ਏਪੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਏਸੇਮੋਗਲੂ ਅਤੇ ਜਾਨਸਨ ਮੈਸਾਚੁਸੇਟਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਰੌਬਿਨਸਨ ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਅਲਫਰੇਡ ਨੋਬਲ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਆਰਥਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਚ ਬੈਂਕ ਆਫ਼ ਸਵੀਡਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ 1968 ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਨੋਬਲ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਵਪਾਰੀ ਅਤੇ ਕੈਮਿਸਟ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਡਾਇਨਾਮਾਈਟ ਦੀ ਕਾਢ ਕੱਢੀ ਅਤੇ ਪੰਜ ਨੋਬਲ ਇਨਾਮਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹਾਲਾਂਕਿ ਨੋਬਲ ਸ਼ੁੱਧਤਾਵਾਦੀ ਇਸ ਗੱਲ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਤਕਨੀਕੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾ 10 ਦਸੰਬਰ, 1896 ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਇਨਾਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ, ਦਵਾਈ, ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ, ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ,
ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨੋਬਲ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਕਈ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਜੌਹਨ ਹੌਪਫੀਲਡ ਅਤੇ ਜੈਫਰੀ ਹਿੰਟਨ ਨੂੰ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਡੇਵਿਡ ਬੇਕਰ, ਡੇਮਿਸ ਹੈਸਾਬਿਸ ਅਤੇ ਜੌਨ ਜੰਪਰ ਨੂੰ 2024 ਵਿੱਚ ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਲਈ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ।
ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਨੋਬਲ ਡੇਰੋਨ ਏਸੇਮੋਗਲੂ, ਸਾਈਮਨ ਜੌਹਨਸਨ ਅਤੇ ਜੇਮਸ ਏ.ਰੌਬਿਨਸਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ
