ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ – ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵੱਡੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਤਿਨ ‘ਤੇ ਟਿਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਨਾਟੋ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਜੰਗ ਲਈ ਪੁਤਿਨ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਤਾਂ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਜਾਨ-ਮਾਲ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਪੁਤਿਨ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਜੰਗ ਦਾ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਇਹ ਮੰਗ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਦੀ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਲਈ ਕੁਝ ਵਾਧੂ ਜ਼ੋਖ਼ਮ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਏ ਹਨ. ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਸਵਾਲ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਕੀ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਹਨ। ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਿਵੇਂ ਹੈ? ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹਨ? ਪੁਤਿਨ ਜਦੋਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਕੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਦਰਅਸਲ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਲਈ ਵੀ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਏਜੰਸੀ ਨੂੰ ਰੂਸ ਵਿਚ ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੇਵਾ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੂਸ ਦੀ ਸੰਘੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸੰਗਠਨ ਕੇ.ਜੀ.ਬੀ. ਰੂਸ ਵਿੱਚ, ਕੇਜੀਬੀ ਰੂਸੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਰੂਸੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਗਾਰਡ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਛੇ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸੇਵਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਇਸ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਫੌਜ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਪੁਤਿਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਇਸ ਰੂਸੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਗਾਰਡ ‘ਤੇ ਹੈ, ਉਹ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਪੁਤਿਨ ਦਾ ਨਿੱਜੀ ਗਾਰਡ ਹੈ। ਇਹ ਰੂਸੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸਦਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਮਿਸ਼ਨ ਰੂਸੀ ਸਰਹੱਦਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨਾ, ਅੱਤਵਾਦ ਨਾਲ ਲੜਨਾ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੰਮ ਪੁਤਿਨ ਨੂੰ ਖਤਰਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਤਿਨ ਜਦੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਦੌਰੇ ‘ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚਾਰ ਪੜਾਵਾਂ ‘ਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਘੇਰਾ ਉਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਗਾਰਡਾਂ ਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਰੱਖਿਆ ਗਾਰਡ, ਕਾਲੇ ਸੂਟ ਵਾਲੇ, ਪਹਿਲਾਂ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਈਅਰਫੋਨ ਲਗਾ ਕੇ, ਪਰਛਾਵੇਂ ਵਾਂਗ ਦਿਨ ਰਾਤ ਪੁਤਿਨ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਦਮ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪੜਾਅ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਘੇਰੇ ਵਿਚ ਉਹ ਗਾਰਡ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਜਨਤਾ ਦਾ ਧਿਆਨ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ। ਉਸ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਤੀਜਾ ਘੇਰਾ ਭੀੜ ਦੇ ਘੇਰੇ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ੱਕੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਚੌਥਾ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਚੱਕਰ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਛੱਤਾਂ ‘ਤੇ ਸਨਾਈਪਰਾਂ ਦਾ ਹੈ। ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ‘ਚ ਲੱਗੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਚਾਰ ਲੱਖ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨਾਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਰੂਸ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗਾਰਡਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਈ ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਭਾਵ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਓਨੇ ਗਾਰਡ ਨਹੀਂ ਹਨ ਜਿੰਨੇ ਪੁਤਿਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ, ਉਹ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਸਵਾਰਾਂ, ਕਈ ਵੱਡੀਆਂ ਕਾਲੀਆਂ ਕਾਰਾਂ ਆਦਿ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਕਾਫਲੇ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ, ਕਈ ਵਾਰ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਡਰੋਨ ਨੂੰ ਉਡਾਉਣ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਵਾਜਾਈ ਬੰਦ ਹੈ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਖਾਣੇ ‘ਤੇ ਸਖਤ ਪਹਿਰਾ ਹੈ। ਜ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹੋਏ, ਪੁਤਿਨ ਦਾ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਟੈਸਟਰ ਹੈ ਜੋ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਖਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰੂਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਯਾਤਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਟੀਮ ਉਹਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪੁਤਿਨ ਜੋ ਵੀ ਖਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੁਤਿਨ ਦੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਯਾਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਭਵਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਹੈ। ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਖੁਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਯੰਤਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਸਾਲ 2020 ‘ਚ ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਰੂਸੀ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਟਾਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਇੰਟਰਵਿਊ ‘ਚ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਲਾਈਨ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਤਿਨ ਦੀ ਇੰਟਰਨੈਟ ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੱਖਰੀ ਧਾਰਨਾ ਹੈ। ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਬਾਰੇ ਉਸ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ ਹੈ ਕਿ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਸੀਆਈਏ ਭਾਵ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਖੁਦ ਰੂਸ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਗੂਗਲ ਸਰਚ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ। ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਤਿਨ ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਪੁਤਿਨ ਕਾਫੀ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਰਹੇ। ਉਸ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਘੇਰਾ ਕਾਫੀ ਸੁੰਗੜ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਪੁਤਿਨ ਤੱਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੀਮਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦੇਸ਼ ‘ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਾਫੀ ਸੀਮਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੁਤਿਨ ਜਨਤਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਗਾਰਡ ਵੀ ਉਹੀ ਲੋਕ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪੁਤਿਨ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਸਬੰਧ ਹਨ। ਪੁਤਿਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕੁਆਰੰਟੀਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਖਤ ਮੈਡੀਕਲ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਅੰਤਰਾਲਾਂ ‘ਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।