ਰੁਦਰਪ੍ਰਯਾਗ – ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਦਿਨ, ਧਾਮ ਵਿੱਚ ਆਸਥਾ ਦੀ ਆਮਦ ਸੀ। ਸਵੇਰੇ ਕਿਵਾੜ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਮੌਕੇ ਦਸ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਧਾਮ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਗੌਰੀਕੁੰਡ ਤੋਂ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਦਿਨ ਭਰ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 23,512 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ।ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ‘ਚ ਕੋਰੋਨਾ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਕਾਰਨ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ। ਵਧਦੇ ਕੋਰੋਨਾ ਸੰਕਰਮਣ ਕਾਰਨ, ਧਾਮ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮਿਤੀ ‘ਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਯਾਤਰਾ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਲਾਗ ਘੱਟ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਸ਼ਰਤਾਂ ਨਾਲ।
ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਸੀਮਤ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇ। ਇਸ ਵਾਰ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਪਰਛਾਵੇਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਹੀ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਦਾ ਅੰਕੜਾ ਪਾਰ ਕਰ ਗਈ। ਹਾਲਾਤ ਇਹ ਬਣ ਗਏ ਕਿ ਧਾਮ ਵਿੱਚ ਪੈਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵੀ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹੀ।
ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਦਿੱਲੀ, ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਬਾਬਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਪੁੱਜੇ | ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਹੀ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਪਹੁੰਚੇ। ਕੇਸ਼ੂਭਾਈ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਚਾਰ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨਾਲ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ (ਗੁਜਰਾਤ) ਤੋਂ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਆਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਕੋਰੋਨਾ ਰਾਹ ਰੋਕ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਣ ‘ਤੇ ਪੂਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੈ।
ਦਵਾਰਕਾ (ਦਿੱਲੀ) ਤੋਂ ਆਏ ਵਪਾਰੀ ਸੰਦੀਪ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਪਰਿਵਾਰ ਸਮੇਤ ਬਾਬਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਆਖਿਰਕਾਰ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਮਾਪੇ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਦਿਨ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਹੁਣ ਇੱਛਾ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਜੈਪੁਰ (ਰਾਜਸਥਾਨ) ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਆਏ ਵਪਾਰੀ ਰਾਜ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਖਾਵਤ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਬਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਹੋਈ।
ਤਬਾਹੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਉਛਾਲ
ਯਾਤਰਾ ‘ਤੇ ਜੇਕਰ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ 1988 ਤੋਂ 1999 ਤੱਕ ਹਰ ਸਾਲ ਸਿਰਫ਼ ਡੇਢ ਲੱਖ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹੀ ਬਾਬਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਪਹੁੰਚਦੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਾਲ 2000 ਤੋਂ 2005 ਤਕ ਇਹ ਸੰਖਿਆ ਢਾਈ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਲੱਖ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਵੱਧ ਗਈ। ਸਾਲ 2006 ਤੋਂ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਸਾਲ 2012 ‘ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਰਫਬਾਰੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ 5.73 ਲੱਖ ਯਾਤਰੀ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਸਾਲ 2013 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਭਿਆਨਕ ਤਬਾਹੀ ਕਾਰਨ ਯਾਤਰਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੱਪ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਸਾਲ 3,10615 ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੇ ਤਬਾਹੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇਖਿਆ ਸੀ। ਤਬਾਹੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1586 ਯਾਤਰੀ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਪਹੁੰਚੇ।
ਸਾਲ 2014 ਵਿੱਚ 40832 ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਾਲ 2015 ਵਿੱਚ 1,54,430, ਸਾਲ 2016 ਵਿੱਚ 3,95,033 ਅਤੇ ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ 4,71,235 ਲੋਕ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਪੁੱਜੇ ਸਨ। ਸਾਲ 2018 ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਲਈ ਖਾਸ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ 7,32,241 ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਬਾਬਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਉਪਲਬਧੀ ਸੀ, ਪਰ ਸਾਲ 2019 ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਰੇ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਦਿੱਤੇ। ਇਸ ਸਾਲ 10 ਲੱਖ 39 ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਪਹੁੰਚੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਿਛਲੀਆਂ ਦੋ ਫੇਰੀਆਂ ਕੋਰੋਨਾ ਸੰਕਰਮਣ ਕਾਰਨ ਸਿਰਫ ਰਸਮੀ ਸਨ।