ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਅਨ ਫੈਡਰਲ ਚੋਣਾਂ 2025 ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸ਼ਰਮਨਾਕ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਿਬਰਲ ਪਾਰਟੀ ‘ਅੰਤਰ ਪੜਚੋਲ’ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਹਾਰ ਦੇ ਕਾਰਣਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਗਲੇ ਪਾਰਟੀ ਨੇਤਾ ਦੀ ਚੋਣ ਦੇ ਲਈ ਗੰਭੀਰ ਚਰਚਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਚੋਣ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਲਿਬਰਲ ਪਾਰਟੀ ਰੂਮ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਲੀਡਰ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰੇਗਾ। ਲਿਬਰਲ ਪਾਰਟੀ ਇਸ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਪੁੱਜ ਗਈ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਹਾਰਕ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਬਣਨ ਲਈ ਆਤਮ-ਖੋਜ ਅਤੇ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਕਦਮ ਹੈ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਨਵੇਂ ਪਾਰਟੀ ਨੇਤਾ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਜੋ ਲਿਬਰਲ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਿਆਂ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਬੁਲੰਦੀਆਂ ਦੇ ਵੱਲ ਲੈ ਕੇ ਜਾਵੇ।
ਪੀਟਰ ਡਟਨ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਦੇ ਡਿਕਸਨ ਹਲਕੇ ਜਿਥੇ ਉਹ 24 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਾਬਜ਼ ਸੀ, ਲੇਬਰ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਅਲੀ ਫਰਾਂਸ ਤੋਂ ਹਾਰ ਗਿਆ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਫੈਡਰਲ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸੀਟ ਗੁਆਉਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨੇਤਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਇਸ ਨਤੀਜੇ ਨੇ ਲਿਬਰਲ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਉਸਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਵੀ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਹਰੇਕ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਆਪਣਾ ਨੇਤਾ ਚੁਣਨ ਦਾ ਆਪਣਾ ਤਰੀਕਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਲਿਬਰਲਾਂ ਲਈ, ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਾਫ਼ੀ ਸਰਲ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ਰੂਮ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਹੁਮਤ ਵੋਟ ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੌਣ ਕਰੇਗਾ। ਪਾਰਟੀ ਰੂਮ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਫੈਡਰਲ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਦੇ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ ਲਿਬਰਲ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਮਿਲਣਗੇ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਜਾਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕਰਨਗੇ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਪਾਰਟੀ ਆਗੂ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਮੀਦਵਾਰ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਵਿਅਕਤੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਲਿਬਰਲ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇ, ਜੋ ਸਫਲ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਸੀਟ ਹੋਵੇ।
ਜੇਕਰ ਦੋ ਜਾਂ ਵੱਧ ਉਮੀਦਵਾਰ ਹਨ ਤਾਂ ਲੀਡਰਸਿ਼ਪ ਦੀ ਚੋਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਥੋੜ੍ਹੀ ਹੋਰ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਸੰਸਦੀ ਪਾਰਟੀ ਰੂਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਵੋਟ ਪਾਉਣਗੇ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੂੰ ਬਹੁਮਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ। ਮੈਂਬਰਾਂ ਕੋਲ ਵੋਟਿੰਗ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦੌਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਬਹੁਮਤ ਵਾਲੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਰੂਮ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਸਭਾ ਅਤੇ ਸੈਨੇਟ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਲਿਬਰਲਾਂ ਵਜੋਂ ਪਛਾਣ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਿਬਰਲ ਨੈਸ਼ਨਲ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਇਥੇ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਕੁਈਨਜ਼ਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਦੋਨੋ ਪਾਰਟੀਆਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕਰਕੇ ਸੰਨ 2008 ਵਿੱਚ ਕੁਈਨਜ਼ਲੈਂਡ ਦੀ ਲਿਬਰਲ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਟੀ ਬਣਾ ਲਈ ਗਈ ਸੀ ਜਦਕਿ ਨੌਰਦਰਨ ਟੈਰੇਟਰੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਮਿਲਕੇ 1974 ਦੇ ਵਿੱਚ ਕੰਟਰੀ ਲਿਬਰਲ ਪਾਰਟੀ ਵਜੋਂ ਰਲੇਵਾਂ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪਾਰਟੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਨਵਾਂ ਨੇਤਾ ਚੁਣਨ ਲਈ ਸਾਰੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਲਈ ਅੰਤਿਮ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਹੋਣ ਤੱਕ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਡੀਕ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਕੌਣ-ਕੌਣ ਬਣਨ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਾਇਦ 10 ਦਿਨ ਤੱਕ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਲਿਬਰਲ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਦੀ ਦੌੜ ਲਈ ਸਰਗਰਮ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਦੇ ਵੱਲ ਜੇਕਰ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦੌੜ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸੁਸਨ ਲੇ, ਐਂਗਸ ਟੇਲਰ ਅਤੇ ਡੈਨ ਟੇਹਾਨ ਆਦਿ ਆਗੂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਲਿਬਰਲ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਡਿਪਟੀ ਲੀਡਰ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ਨੇਤਾ ਪੀਟਰ ਡਟਨ ਦੀ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਸਮੇਂ ਐਕਟਿੰਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਿਭਾਅ ਰਹੀ ਸੁਸਨ ਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਦੀ ਦੌੜ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉਪਰ ਹੈ। ਉਹ 2022 ਤੋਂ ਲਿਬਰਲ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਡਿਪਟੀ ਲੀਡਰ ਚੱਲਦੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵੇਲੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਲਿਬਰਲ ਨੇਤਾ ਦੇ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਿਭਾਅ ਰਹੀ ਹੈ। ਲਿਬਰਲ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਲਈ ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਦੀ ਸੂਚੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇਕਲੌਤੀ ਔਰਤ ਸੁਸਨ ਲੇ ਹੈ।
ਐਂਗਸ ਟੇਲਰ ਗੱਠਜੋੜ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਖਜ਼ਾਨਾ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦੀ ਦੌੜ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਡਟਨ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਰਕਲ ਦੇ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਮੈਂਬਰ, ਸ਼ੈਡੋ ਖਜ਼ਾਨਚੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰੂੜੀਵਾਦੀ 2013 ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਨ, ਜੋ ਹਿਊਮ ਦੀ ਸੀਟ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦੇ ਸਨ। 58 ਸਾਲਾ ਆਕਸਫੋਰਡ ਦੇ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਰੋਡਜ਼ ਵਿਦਵਾਨ, ਮੈਕਕਿਨਸੀ ਐਂਡ ਕੰਪਨੀ ਅਤੇ ਪੋਰਟ ਜੈਕਸਨ ਪਾਰਟਨਰਜ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਮੌਰਿਸਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਊਰਜਾ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਟਰਨਬੁੱਲ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕਾਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਸੰਭਾਲਿਆ। ਲਿਬਰਲ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਟਿੱਪਣੀਕਾਰਾਂ ਨੇ ਟੇਲਰ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਪ੍ਰਤੀ ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕੋਈ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਆਰਥਿਕ ਨੀਤੀਆਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਟੇਲਰ ਦੀ ਚੋਣ ਮੁਹਿੰਮ ਦੌਰਾਨ ਖੂਬ ਆਲੋਚਨਾ ਹੋਈ। ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਲਿਬਰਲ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਨੀਤੀ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੋਟਰਾਂ ਲਈ ਘੱਟ ਆਰਥਿਕ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ। ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲਿਬਰਲ ਆਗੂ ਸੈਨੇਟਰ ਹੌਲੀ ਹਿਊਜ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਟੇਲਰ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤ ਨੀਤੀਆਂ ਦੀ ਘਾਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨੁਕਸਾਨ ਲਈ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਸਾਬਕਾ ਲਿਬਰਲ ਸੈਨੇਟਰ ਹੌਲੀ ਹਿਊਜ਼ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਟੇਲਰ ਨੂੰ ਵੋਟ ਨਹੀਂ ਦੇਵੇਗੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ਟੇਲਰ ਦੀਆਂ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਹੈ।
ਡੈਨ ਟੇਹਾਨ 2010 ਵਿੱਚ ਖੇਤਰੀ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਵਿੱਚ ਵੈਨਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਲਿਬਰਲ ਸੀਟ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਏ ਸਨ। 57 ਸਾਲਾ ਡੈਨ ਟੇਹਾਨ, ਮੌਰੀਸਨ-ਗਠਿਤ ਕੇਂਦਰ-ਸੱਜੇ ਧੜੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਮੌਰਿਸਨ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਵਿਭਾਗ ਸੰਭਾਲੇ ਹੋਏ ਸਨ। 2022 ਵਿੱਚ ਗੱਠਜੋੜ ਦੇ ਹਾਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੈਡੋ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਡੈਨ ਟੇਹਾਨ ਨੂੰ ਚੋਣ ਮੁਹਿੰਮ ਦੌਰਾਨ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਵਾਸ ਨੂੰ ਨਾਟਕੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੀ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਥਾਈ ਅਤੇ ਅਸਥਾਈ ਦਾਖਲੇ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸੀ। ਵਿਚਕਾਰਲੇ ਬਦਲ ਵਜੋਂ, ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਡੈਨ ਤੇਹਾਨ ਨੂੰ ਐਂਗਸ ਟੇਲਰ ਦੇ ਕੱਟੜ-ਸੱਜੇ ਪੱਖੀ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੀ ਵਜਾਇ ਮਾਡਰੇਟ ਧੜੇ ਤੋਂ ਵੋਟਾਂ ਖਿੱਚਣੀਆਂ ਪੈਣਗੀਆਂ।
ਲਿਬਰਲ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਦੀ ਚੋਣ ਦੇ ਲਈ ਵੋਟਾਂ ਦਾ ਹਾਲ ਦੀ ਘੜੀ ਕੋਈ ਸਮਾਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਸੁਸਨ ਲੇਅ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਪਾਰਟੀ ਕੁਝ ਫਸਵੇਂ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੀਡਰਸਿ਼ਪ ਚੋਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਪਾਰਟੀ ਵ੍ਹਿਪ, ਮੇਲਿਸਾ ਪ੍ਰਾਈਸ ਨੂੰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।